Hendrik Theodorus Koppen (1806-1882), wijn- en tabakshandelaar, wethouder en burgemeester van Leerdam





Hendrik Theodorus Koppen ziet het levenslicht op 8 januari 1806 te Hien en Dodewaard. Hij is een zoon van Antonij Koppen, tussen 1797 en 1836 predikant te Hien en Dodewaard, en Huberta van Keijzerswaart.


De net 21-jarige Hendrik Theodorus begint 1 mei 1927 zijn onderneming, een handel in dranken, in Leerdam. Eind 1826 stond er in Leerdam een "huis met kruideniers-affaire en slijterij in wijnen en sterke dranken" te koop. Het zou maar zo kunnen dat door deze advertentie Hendrik Theodorus in Leerdam is beland:


Opregte Haarlemsche Courant 2-9-1826








In Leerdam leert Hendrik Theodorus domineesdochter Christina Johanna kennen. Als hij 26 jaar oud is, trouwt hij op 18 oktober 1832 met Christina Johanna Indeweij.  Christina's vader Dirk Indeweij, gehuwd met Christina Borski, was predikant in Werkhoven, Nederhemert, Noordeloos en tussen 1917 en zijn overlijden in 1847 te Leerdam. 



Opregte Haarlemsche Courant, 24-11-1832








In Leerdam krijgen ze een groot gezin. In de archieven vond ik de volgende kinderen van Hendrik en Christina: 


  1. Christina Hubertha Gerardina (1834-1834)
  2. Christina Huberta Gerardina (1835-), gehuwd met Willem Theodorus van Essen
  3. Antonie Dirk (1937 - verm. voor 1839)
  4. Hubertha Christina (1938-1923), gehuwd met Cornelis Hovens van Heijningen
  5. Antonie Dirk (1839-1907), gehuwd met Isaballa Nieuwkerk
  6. Dirk Anthonie (1839-1909)
  7. Hendrik Theodorus jr. (1841-)
  8. Christiaan Johannes (1842-1923)
  9. Theodorus Gerardus (1843-1927), gehuwd met Christina Johanna Blaauw
  10. Hendrik (1844-1915), gehuwd met Clasina Maria Helene Francoise van de Ven en Maria Anna Charlotta ten Siethoff
  11. Gerard (1845-1847)
  12. Willem Frederik George Lodewijk (1847-1893), gehuwd met Susanna Catharina van Ditmar
  13. Maria Hendrika Gerardina (1848-)
  14. Gerard (1850-1925), gehuwd met Aartje Willemina Jacoba van der Voort                        
 

Opregte Haarlemsche Courant 15-2-1834






Bron: CBG.nl


Bevolkingsregister Leerdam 1850-1861, de familie Koppen woonde op het toenmalige adres Kerkstraat 46. 

Bevolkingsregister Leerdam 1862-1870, de familie Koppen woonde op het toenmalig adres Kerkstraat A. 114. Hendrik Theodorus wordt groothandelaar, grossier in wijn en tabak genoemd. 


Tussen 1852 en 1856 was H.T. Koppen burgemeester van Leerdam. Eerder was hij ook wethouder.  


Nederlandsche Staatscourant 20-01-1852






 Utrechtsche provinciale en stads-courant algemeen advertentieblad 26-9-1856



In 1857 viert de familie het 25-jarig huwelijksjubileum:












Bron: CBG.nl


Hendrik was in 1862 medeoprichter en aandeelhouder van de Leerdamse Gasfabriek (zijn zoon Antonie Dirk zou er later boekhouder en directeur worden). 

Op 13 november 1863 wordt onafhankelijkheidsfeest in Leerdam uitgebreid gevierd. De hele stad wordt versierd en ook bij particulieren worden de voortuinen gedecoreerd. Bij de familie H.T. Koppen, op dat moment weer wethouder van de gemeente Leerdam, prijkt "een fraaie illuminatie, insgelijks het borstbeeld van Zijne Majesteit Koning Willem III, omgeven door een prachtig trofee, van oranje en nationale vlaggen". 

Toen het echtpaar Koppen-Indeweij 35 jaar getrouwd was, verscheen er weer een advertentie in de krant: 


Bron: CBG.nl
















Bevolkingsregister Leerdam 1870-1880. Het huisnummer aan de Kerkstraat is van 114 gewijzigd in 149. In het bevolkingsregister van 1880-1896 wordt het nummer veranderd naar 204.


In 1871 begint Hendrik Theodor samen met zijn gelijknamige zoon Hendrik Theodorus jr. een VOF met tabakskerverij. De ruwe tabak kwam in grote balen uit Azië en Zuid-Amerika en werd 'uitgeplukt' en 'ingevocht'. Daarna moesten de bladeren drogen op de zolder waarna ze werden versneden. 



De Vijfheerenlanden, 2-7-1871
























In 1872 viert de familie Koppen haar 40-jarig huwelijksfeest: 


Nieuwe Gorinchemsche Courant, 20-11-1872








Opregte Haarlemsche Courant 25-11-1872













































In 1877 viert H.T. Koppen het feit dat hij 50 jaar geleden, 1 mei 1827 dus, zijn zaken vestigde in Leerdam:


Het Nieuws van de dag 1-5-1877


















Het nieuws van de dag 7-5-1877









In 1877 wordt het 45-jarig huwelijksjubileum herdacht:















Opregte Haarlemsche Courant 19-11-1877

























Op deze foto uit 1880 staan personeelsleden van de bierbottelarij van H.T. Koppen. 



Het witte pand achter het hek voor de Grote Kerk, rechts, was de slijterij van de familie Koppen.
In dit pand was daarvoor herberg Het Prince Wapen gevestigd. 
De tabakskerverij vestigde zich aan de achterkant hiervan, richting de Nieuwstraat.


































Kerkelijke functies vervulde hij ook: zo werd H.T. Koppen in 1878 als kerkmeester herkozen. 

In 1890 richt Hendrik Theodorus met andere prominenten de Leerdamsche Stoomboot Maatschappij op.

In 1881-1882 is er onrust in Leerdam, de drankwet was aangepast terwijl de wethouders zelf drankverkopers bleken.  Koppen vraagt dan zijn ontslag aan. 



Dagblad van Zuidholland en 's-Gravenhage 30-9-1881





Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage, 28-1-1882

















Bron foto: Peter van Rooden


Op 6 oktober 1882 overlijdt Hendrik Theodorus Koppen op 76-jarige leeftijd. 


 Het Nieuws van de dag 10-10-1882

















                                               
Nieuwe Gorinchemsche Courant, 15-10-1882





Zijn vrouw Christina Johanna overlijdt een jaar later:






Nieuwe Gorinchemse Courant 28-10-1883






Het nieuws van de dag, 27-10-1883



Beiden worden ze begraven op de Oude Begraafplaats aan de Lingedijk.

Zoons Antonie Dirk en Hendrik Theodorus jr. blijven in Leerdam blijven wonen. 

In 1882 staat Hendrik Theodorus jr. met zijn broer Antonie Dirk met andere Leerdammers aan de wieg van de Leerdamsche Bad- en Zweminrichting. 

Antonie Dirk was directeur van de Gasfabriek. Hendrik Theodor zet de drankenhandel en tabakszaak voort.  


















De firmanaam H.T. Koppen zou nog lang bestaan en bestaat onder een andere naam nog steeds: slijterij Het Span Moorkoppen die door de familie Terlouw werd voortgezet. Het verhaal hiervan vermeld ik in een volgende blog.

De sigarenhandel werd los van de slijterij voortgezet door de familie De Bruijn. Ook hierover volgt een volgend verhaal. 




@Heidi Timmer


Bronnen:









Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Pel Marinus van Gent (1894-1949), geschiedenisschrijver van Leerdam

Afbeelding
Eén van de standaardwerken over Leerdam is het boek " Leerdam door de eeuwen heen " van P.M. van Gent, uit 1934. Ik heb het een tijdje geleden kunnen bemachtigen bij een antiquarische boekhandel. Het ruikt een beetje muf van ouderdam maar blijkt een waardevol naslagwerk over de Leerdamse geschiedenis.  Nieuwsgierig naar wie de schrijver P.M. van Gent nu eigenlijk was, zocht ik naar sporen van zijn leven.  Jasper van Gent , door de Leerdammers altijd Jas  genoemd, werkte bij de gemeentereiniging en was ook Leerdams laatste nachtwacht. Hij werd ook wel de ' klepperman ' genoemd.  Jas van Gent is de middelste man op deze foto. Jas van Gent in vol ornaat als nachtwaker Op 2 december 1881 trouwde Jasper met de Leerdamse Jacoba Maria van Willigen in Leerdam. Ruim 10 maanden later wordt zoontje Pel geboren, maar hij overlijdt op de leeftijd van 2 maanden.  In 1883 wordt zoon Hendrik-Jan geboren.  Daarna, in 1886, volgt Pel Marinus , maar ook hij wordt maar twe...
Read more »

Bernard Johan ter Haar, grondlegger van de NV Ter Haar en Schuijt (1866-1934)

Afbeelding
Op 17 januari van het jaar 1866 ziet Bernard Johan ter Haar in Hengelo het levenslicht.  Hij is een zoon van Gerhard Christiaan ter Haar (1823-1898), en Elisabeth Catharina Gerdessen (1833-1906).  Voor hem waren in het gezin Ter Haar al geboren: Gerharda Christina (1853), Karel Christiaan (1855), Hendrik Reinier (1857), Jeanette Gerardine (1960), Christiaan Pieter Henri (1861), Gerhard Elisa (1863) en Lodewijk Antoon (1864). Bernard Johan (1866) is dus het achtste kind en de zesde zoon. Na hem zouden nog worden geboren Hendrika Geertruida Johanna (1867), Pieter Tijmen (1869), Elisabeth Catharina (1872) en Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk (1875). Vader Gerhard is - naast vader van zijn twaalftal - schoolonderwijzer en hoofd van een school. Opa Geurt was onderwijzer en kostschoolhouder en overgrootvader Tijmen schoolmeester. Het lesgeven zit nadrukkelijk in de genen bij de Ter Haars! De vader van moeder Elisabeth was commies waker bij de Rijnscheepvaart te Lobith, haar...
Read more »

De katholieke kerk (Kerk van de H. Maria Onbevlekt Ontvangen) en begraafplaats (Sint Barbara) in Leerdam

Afbeelding
Er is een tijd geweest dat alle inwoners van Leerdam katholiek waren. De Grote Kerk - gebouwd in kruisvorm - was gewijd aan de heilige maagd Maria.  Rond 1570 veranderde de situatie: de Reformatie bereikte Leerdam en de kerk kwam in handen van de 'Hervormden'. In tegenstelling tot Asperen, Vianen en Culemborg kende Leerdam waarschijnlijk geen Beeldenstorm. Het exacte moment waarop de Grote Kerk protestants werd, is onduidelijk. Wel staat vast dat dominee Joost de Jonge in 1573 als eerste protestantse predikant in Leerdam aantrad. De keuze voor de Reformatie had overigens zware gevolgen voor Leerdam. In 1574 belegerden de Spanjaarden de stad en beschoten deze elf uur lang, waarbij onder andere het kasteel zwaar beschadigd raakte. De stad gaf zich over nadat de Spaanse bevelhebber beloofde geen geweld te gebruiken, mits drie mannen werden uitgeleverd: dominee Joost de Jonge, schoolmeester Rogier Jooszn. en dominee Quirinus de Palme. Dominee Joost de Jonge werd verraden, gearreste...
Read more »