Het hotel van Antoine Henry (1793-1859)

 

Gezicht op een herberg, ets, 1700-1800, Gezicht op twee gebouwen, waarvan hetgeen rechts een herberg of uitspanning is. Bij dit gebouw een uithangbord met een zon. Voor de herberg zit een hengelaar bij het water. Geheel links een man op een bankje. RP-P-1907-2354, Rijksmuseum

In 1820 worden in een krant twee Leerdamse logementen genoemd: 

(...) te Leerdam, in het Nieuwe Logement, bij Henrij, en in den Arend, bij Putters (...)

Nederlandsche Staatscourant, 28-6-1820

Daniël Putters beschreef ik in de eerdere blog over hotel Wildeman. 

Wie zou 'A. Henrij' zijn geweest? 

Als snel vond ik hem in de archieven. Antoine Henry is geboren op 20 augustus 1793 te Amsterdam als zoon van Jean Henry en Anne Elisabeth Renardel de Lavalette. 

Op 41-jarige leeftijd treedt hij op 13 augustus 1835 te Amsterdam in het huwelijk met zijn 24-jarige half-nicht Marie Theodoxe Bongardine Renardel de Lavelette.  Bij het beroep van Antoine staat aangegeven: wijnkoper. 

Hun verre voorvader Paul was vanuit St. Paul, Trois Chateaux in Frankrijk als Hugenoot gevlucht naar Maastricht. 

Opregte Haarlemsche Courant, 15-8-1835

In Leerdam werden hun kinderen geboren:

1. Anna Elisabeth (1836-1923)
2. Cristina Elisabeth (1838-1857)
3. Susanne Marie (1841-1846) 
4. Jean Antoine (1843-1918), gehuwd met Christina Sijpestijn
5. Elisabeth Pauline (1845-1920), gehuwd met Albertus Valerianus Mathaus Buhrs
6. Paul (1848-1926), gehuwd met Johanna Pons
7. Antoine (1852-1918), gehuwd met Carolina Philippina Henrietta Scheffel
8. Marinus Theodorus (1856-1856)

Opregte Haarlemsche Courant, 24-5-1836

Opregte Haarlemsche Courant, 14-7-1838

Algemeen Handelsblad, 23-4-1849

Algemeen Handelsblad, 27-11-1850

Opregte Haarlemsche Courant, 25-1-1856

Naast wat advertenties is er nog een mooie bron waarin het logement van Henry voorkomt. Het verblijf wordt genoemd in een reisverslag van twee Leidse studievrienden die een voetreis door Nederland maken. Dirk van Hogendorp (1797-1845) en Jacob van Lennep (1802-1868) komen in de zomer van 8923 in Leerdam. Ze beschrijven het volgende:

"Maandag 18 augustus - (...) Op de terugweg volgden wij de Noorder Lingedijk naar Leerdam en kwamen langs twee glasblazerijen, die allebei nogal wat mensen aan het werk zetten. (...) Dit stadje ziet er niet onaardig uit, heeft ruime straten en doeltreffend gebouwde, mooie huizen. Poorten en wallen bestaan nog. Een brede maar heel modderige gracht loopt om de stad heen. Bij het grote logement van Henry, waar wij onze intrek namen, nam de sluiswachter afscheid van ons. Deze herberg was geel geverfd en had zonnegordijnen en jaloezieën en een mooie tuin. Men kan zich voorstellen dat de kastelein een Zwitser is en dan vergelijkingen maken tussen de Alpen en de polders van de Vijfheerenlanden. - In de biljartkamer dronken wij thee, we wandelden vervolgens het dorp rond en troffen toen we terugkwamen een zekere heer Musquetier aan met de kastelein (in een gestreept katoenen bedjasje en dito broek) en een derde heer in het zwart, die kaartspeelden, terwijl een molenaar in zijn molenaarspak (allemaal leden van de Leerdamse sociëteit) achter hen zat en druk over het spel sprak. Ik ging bij die groep zitten, terwijl Van Hogendorp aan de zoon van de kastelein een les in economie & politiek gaf. Om achter uur kregen wij een heel goed souper in een elegant vertrek en we sliepen in goede bedden. 
Dinsdag 19 augustus - Na een vrij hoge rekening betaald te hebben, gingen wij om zes uur langs dezelfde dijk naar Oosterwijk (...) "

Bronnen: 

• Diverse krantenberichten, genoemd hierboven
• Geert Mak en Marita Mathijsen, De zomer van 1823, lopen met Van Lennep. Uitg. Waanders bv Zwolle, 2000

Hotel 'De Nederlanden' in Leerdam (~1859-1882)

Herberg met pijp rokende man, een vrouw in de deuropening en kaartende mannen, Joseph Dujardin, naar Teniers, 1896

Tijdens het werken aan de serie over vanouds bekende logementen en hotels in Leerdam, vond ik ook de naam van 'Hotel de Nederlanden'.

In advertenties van 'Hotel de Nederlanden' uit 1859, 1860 en 1862 wordt de heer H. Horst als uitbater genoemd. 

De Vijfheerenlanden, 3-4- 1859

Advertentie geplaatst tussen 1866 en 1878 noemen eigenaar Sussenberg.

In die tijd woonde Joachim Jacob Christiaan Sussenberg (1808-1894) met zijn vrouw Johanna Rosina Peters en kinderen in Leerdam. 

Nieuwe Rotterdamsche courant: staats-, handels-, nieuws- en advertentieblad 13-5-1866

De Vijfheerenlanden, 20-12-1874

Algemeen Handelsblad 7-11-1877

In 1879 wordt de hotelhouder Van Meegen genoemd.

De Vijfheerenlanden, 23-8-1878

De Vijfheerenlanden, 6-4-1879

Nieuwe Gorinchemsche Courant 31-5-1879

De Vijfheerenlanden, 6-4-1879

Johannes Cornelis van Meegen vertrekt naar Gorinchem, maar gaat daar al snel failliet.

Nieuwe Gorinchemse Courant 4-9-1881

Nieuwe Gorinchemsche Courant 8-9-1881

Het nieuws van de dag, kleine courant 8-12-1882

De locatie blijkt beschreven door F.L. Blom in 'Kent u ze nog... de Leerdammers'. Hij schreef dat het niet onmogelijk is dat de sociëteit voordat ze bij Boerboom vergaderde, bijeenkwam in hotel 'De Nederlanden', dat gevestigd was het het pand dat vanaf 1884 het adres van de pastorie van de hervormde kerk (bewoond door o.a. ds. Vreugdenhil) werd en daarna de textielwinkel van de firma Ellens (het rechter gedeelte).
Dit is de plek waar nu Marie & Olief is gevestigd.


@Heidi Timmer


Bronnen:

• Bevolkingsregister Leerdam: fam. Sussenberg
• F.L. Blom, Kent u ze nog... de Leerdammers
• F.L. Blom, Leerdam in oude ansichten, pag. 16
• Failissement Van Meegen: Nieuwe Gorinchemse Courant 15-2-1883
• Van Stad en Graafschap Leerdam, Historische Vereniging Leerdam, 31e jaargang, r. 99, aug. 2012, pag. 9

 

Hotel-café-restaurant Boerboom in de Kerkstraat (1853-1923)

Hotel Boerboom, een hotel, maar ook café-restaurant en sociëteit in de Kerkstraat, was 80 jaar lang een begrip in Leerdam. Op dit moment bevinden zich op deze locatie pizzeria-restaurant Portobello (het linker gedeelte) en 'Koffie in de bakkerij' (het rechter gedeelte).  

Maar eens, al vanaf rond 1633 bevond zich op deze plek herberg 'De Wildeman'. Toen in 1834 het stadhuis naar de Kerkstraat verhuisde, werd de herberg er tegenover omgedoopt tot 'De Nieuwe Stadsherberg'. Kooplieden van buiten Leerdam verbleven hier wanneer ze naar het stadhuis kwamen voor hun zaken. Er hoorde een uitspanning bij waar de paarden konden staan. 

Opregte Haarlemsche Courant, 25-5-1853

    Algemeen Handelsblad, 20-7-1853

In de zomer van 1853 krijgt Leerdam een paar nieuwe inwoners. Vanuit het Brabantse komen Johannes Boerboom (in 1815 in Dieden geboren) en zijn echtgenote Helena de Bruin (in 1824 geboren in Reek) naar de Leerdamse Kerkstraat no. 96. Zij kopen de stadsherberg en bevelen zich 'beleefdelijk aan het geëerde reizende Publiek'. 

Ze hadden een nèt 3-jarige zoon Marcelis Casper, hij was geboren in 1850 in Megen. In 1855 krijgen ze in Leerdam tot hun verdriet een levenloos geboren kindje. In 1861 wordt dochter Johanna Catharina (ook wel Anna Catharina genoemd) geboren. 

Als Johannes en Helena 25 jaar getrouwd zijn, plaatsen hun kinderen Marcelis en Anna een advertentie in  'De Tijd' van 22-11-1870.

In de herberg van Boerboom overnachten de zakenreizigers. Maar er worden ook regelmatig verkopingen en veilingen gehouden:

De herberg van Boerboom genoemd in De Vijfheerenlanden van 3-7-1870

Dan overlijdt vader Johannes op 60-jarige leeftijd. 

De Tijd, 12-5-1876 en 25-5-1876

Zijn vrouw, 'de weduwe Boerboom' genoemd, zet de zaak voort. 
Marcelis woont een periode in Geldrop en Oudenbosch.
Maar hij komt in 1867 in Leerdam wonen om de zaak van zijn ouders voort te zetten. 

Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant, 22 okt. 1878

 

De foto hieronder is waarschijnlijk de oudste foto waarop het hotel staat. 
Eduard Donkersloot werkte tussen 1887 en 1894 in Gorinchem.
In deze periode zal de foto zijn gemaakt. 

Het pand van Boerboom is te herkennen aan de trapgevel aan de zijkanten.

Hotel Boerboom, het witte pand links, tegenover het gemeentehuis.

De 'Wildeman' zie je op sommige oude foto's aan de gevel zitten (tussen het 3e en 4e bovenraam). Deze herinnert aan de eerste naam van het hotel. 

Het Nieuws van de dag, 8-5-1882 

De Vijfheerenlanden, 12-10-1884

Het Nieuws van de dag, 6-9-1886

De Leerdammer, 17-12-1892

In 1899 overlijdt moeder Helena op 75-jarige leeftijd.

De Leerdammer, 9-9-1899

De Vijfheerenlanden, 13-6-1903

Het hotel viert haar 50-jarige bestaan in 1903:

Provinciale Noorbrabantsche en 's Hertogenbossche courant, 7-7-1903

(op 1 juli 1903 overleed een tante van Marcelis en Anna)

Dochter Anna Boerboom vraagt een drankvergunning aan:

De Vijfheerenlanden, 30-10-1907

In 1911 ontvangt hotel Boerboom een beroemde gast die onverwachts aan kwam vliegen: Franck Barra (klik op de naam om het verhaal hierover te lezen).

In 1914 staat er in de krant een berichtje over 'twee heeren en een dame' die 'wegvlogen' zonder hun logies te betalen:

De Leerdammer, 31-10-1914

Hotel-Café-Restaurant Boerboom krijgt telefoonverbinding in 1915:

De Leerdammer, 27-3-1915

De Leerdammer, 2-10-1915

Marcelis Boerboom is voorzitter van kegelclub 'Hout of fout' en werkt ook jarenlang bij de brandweer.

We ontwaren Marcelis op een aantal foto's in de Beeldbank (<-klik op de link!) van de Historische Vereniging. 

De Leerdammer, 26-6-1920

Op de ansichtkaart hierboven zien we Marcelis ook staan, met zijn hoed op, meteen achter stadsomroepster Bartje van Oort. 

Ze zouden overlijden in hetzelfde jaar.

De Leerdammer, 28-3-1923

Regina Lelie was de dochter van een nicht van Marcelis en Anna Boerboom, zij was een kleindochter van moeder Helena's zus Regina. Zij was ook werkzaam in het bedrijf. 

In 1927 wordt het 50-jarig jubileum van de sociëteit en het hotel feestelijk gevierd.

De Leerdammer, 5-11-1927

Op de achtergrond van deze foto zien we het pand van sociëteit-café-restaurant Boerboom. 

Op 9 april 1931 overlijdt op 69-jarige leeftijd Anna Boerboom. De Leerdammer wijdt een In Memoriam aan 'tante Ant'.

De Leerdammer, 11-4-1931

Het graf van Marcelis en Anna Boerboom op de Katholieke Begraafplaats St. Barbara. Bron: Online-begraafplaatsen.nl

De heer B. Groenwold wordt de nieuwe eigenaar van 'hotel Boerboom'.

De Leerdammer, 20-6-1931

De Leerdammer, 17-6-1931

Een paar jaar later wordt hotel-café-restaurant Boerboom aan de Kerkstraat 21 verkocht:

De Leerdammer, 3-2-1934

De nieuwe eigenaar wordt René D.B.G. Thomaes, echtgenoot van 'nichtje Regien'.

De Leerdammer, 10-2-1934

De Leerdammer, 11-4-1934

De Leerdammer, 26-5-1934

Er volgt weer een flinke verbouwing (waarschijnlijk deze keer een grotendeelse sloop): deze keer wordt het pand gesplitst in twee winkels.

De Leerdammer, 12-9-1934

De Leerdammer, 17-10-1935

De Leerdammer, 19-10-1935

De Leerdammer, 22-6-1935-06

Bakkerij H. den Besten 

De bakkerij van Den Besten werd (na in elk geval 1949?) overgenomen door Albert Tukker. 

De winkel van P. de Weerd werd vermoedelijk al na 1938 bemand door Izak Dirk Verkuil, loodgieter en elektricien. Hij had er later zijn elektronicawinkel met radio's en televisies. 

Beide winkels hadden een achteruitgang (steegje) naar de Hoogstraat, wat nog steeds bestaat, zij het niet meer als openbare weg. 

Zit je op het terras van Portobello of Koffie in de Bakkerij? Kijk dan eens omhoog! Niets is meer authentiek, maar de oude raamindeling herinnert nog steeds aan dit verhaal van het oude logement.

@HeidiTimmer

Bronnen:

• Beeldbank Historische Vereniging (foto's met watermerk)
• Bevolkingsregister 1850-1861
• Diverse krantenberichten, genoemd hierboven
• Facebook-pagina Oud-Leerdam (foto's)
• Online Begraafplaatsen.nl
• R. van den Berg, De Herberg "De Wildeman" via https://historischeverenigingleerdam.nl/historische-artikelen/de-herberg-de-wildeman/ (R. v.d. Berg noemt een dochter van Marcelis Boerboom, van haar bestaan heb ik geen bewijs kunnen vinden, wellicht werd nichtje Regina Lelie door hem bedoeld).   
• Wiewaswie.nl