Willem Carmiggelt sr. en jr., architecten in Leerdam

Dat Willem Carmiggelt, geboren op 19 oktober 1864 in Brummen bij Zutphen, zijn toekomst in de bouw zou vinden, was haast onvermijdelijk. Zijn van origine Schotse voorvaders gaven het timmervak van generatie op generatie door. Zowel zijn vader als grootvader waren bedreven timmerlieden, terwijl zijn grootvader van moederskant als metselaar zijn brood verdiende.

Willem was de jongste zoon in het gezin van Willem Carmiggelt sr. en Johanna Wilhelmina Bosch. De oudere broers van Willem, Johannes Christoffer en Jan, waren bouwkundige en/of architect geworden en zijn broer Christiaan werd ijker (controleur meetinstrumenten).

(Overigens: Willems neef Johannes werd de opa van Simon Carmiggelt, de bekende journalist en schrijver.)

Arnhemsche Courant 15-05-1873

Foto uit het boek: "Jan Carmiggelt, architect te Hoogeveen".

V.l.n.r.: Fenneken Carmiggelt-Buma, echtgenoot van Jan Carmiggelt.

Onbekend (Johannes Christoffer?), Onbekend (echtgenote van Johannes Christoffer, Willemke Carmiggelt-Willemsen?). Janna Wilhelmina Carmiggelt, dochter van Jan en Fenneken (witte jurk)

Jan Carmiggelt met zittend voor hem moeder Janna Wilhelmina Carmiggelt-Bosch.

Rechts daarnaast: Onbekend, uiterst rechts zou Willem Carmiggelt kunnen zijn met zittend voor hem zijn echtgenote Cornelia Carmiggelt-Vorkink. Wellicht staat dochter Maria Johanna Carmiggelt ernaast. 

Willem Carmiggelt is dus of de persoon stand links op de foto, of de persoon staand rechts. 

Alledrie de broers waren architect. 

Op 1 september 1892 trouwt de 27-jarige Willem met de 28 jaar oude Utrechtse Cornelia Maria Vorkink. Ruim een jaar later wordt hun zoon Willem geboren in Bunnik. Maar na twee weken sterft hun kleine baby. 

Willem en Cornelia verhuizen naar Olst, waar Willem als dijksopzichter werkt. In 1896 wordt in Olst een tweede zoontje Willem geboren. In 1899 krijgt Willem een zusje met de namen Maria Johanna.

Rond mei 1902 verhuist het gezin Carmiggelt naar Leerdam. Willem wordt er gemeente-bouwkundige.

Rotterdamsch Nieuwsblad 29-03-1902

De Leerdammer, 18-10-1902

Dan komt er opnieuw rouw in het gezin: op 11 september 1906 overlijdt Cornelia op 42-jarige leeftijd. 

De Leerdammer, 20-2-1907

Op 43-jarige leeftijd hertrouwt Willem Carmiggelt op 15 oktober 1908 met de 24-jarige Henrietta Janna (Jet) de Swart uit Asperen. 

Uit dit huwelijk worden twee zoons en een dochter geboren. In 1909 wordt zoon Jan Hendrik (Jan) geboren. In 1912 Johannes Jan Christiaan (Jo) en in 1915 Hendrika Henrietta Janna (Riek). 

Nieuwe Gorinchemse Courant, 23-11-1911

 

De Leerdammer, 15-1-1913

Willem Carmiggelt sr. woont op de Molenstraat (dat huis huurde hij blijkens bovenstaande advertentie voor 15 gulden per maand van W. van Weenen). Westwal 19C is het latere adres.

Zoon Willem jr. wordt ook architect. In advertenties zien we achtereenvolgens zijn huisadres aan de Tiendweg 48, Hoogstraat 46, Hoogstraat 33, Schoonrewoerdseweg 110C, Schaik 10 en Blaasbalg 62C en na 1944 Blaasbalg 62E (wat later Oranje Nassaulaan 62E werd).

Zoon Jan woont vanaf 1930 op het adres Meent 7 te Leerdam.

De Leerdammer, 27-4-1927

 

 De Leerdammer, 4-5-1927

Nieuwe Gorinchemse Courant 4-5-1927

 

De Leerdammer, 7-5-1927

In De Leerdammer van 16-5-1928 en 23-5-1928 staat dat de heer Carmiggelt (langdurig) ziek is geweest waardoor er verwarring ontstaat over de coördinatie van werkzaamheden, deels door de heer Otto Baarda zijn overgenomen. 

Willem Carmiggelt sr. vraagt in 1929 om 'eervol ontslag' en er wordt een nieuwe bouwkundige gezocht. Architect J.C. (Joost) Verhagen (Carmiggelt sr. was zijn oom) trok zich terug als sollicitant. Imko Reinders (ook bekend als amateur schilder) zou Carmiggelts opvolger worden als gemeente-bouwkundige voor Leerdam.

De Leerdammer, 28-5-1930

 

Nieuwe Gorinchemse Courant, 2-4-1930

Nieuwe Gorinchemse Courant, 12-4-1930

Op 4 oktober 1935 overlijdt Willem Carmiggelt sr. in Utrecht, op 70-jarige leeftijd.

De Leerdammer, 26-10-1935

 

De 5 Rivieren, 5-10-1935

In 'De Leerdammer' wordt een In Memoriam geplaatst:

De Leerdammer, 8-10-1935

________________________________________________________

Aan de hand van krantenberichten stelde ik een lijst met bouwwerken samen waarop Willem Carmiggelt sr. zijn stempel heeft gedrukt:

1. 1902 - gasfabriek met directeurswoning, Meent (huidig nr. 54) (De Leerdammer, 14-5-1902)
2. 1902 - sloop en wederopbouw woon- en winkelhuis - Willem Johannes Bats (De Leerdammer 30-8-1902)
3. 1902 - bouw magazijn/kantoor/boekdrukkerij/zetterij - Ter Haar en Schuijt, Vlietskant (De Leerdammer, 18-10-1902)
4. 1904 - sloop en werderopbouw ossenstal en kaaimuur Hoogenhoek (De Leerdammer, 23-3-1904)
5. 1905 - bouw 20 arbeiderswoningen - B. Thöne, directeur der Maatschappij tot Exploitatie Onroerende Goederen te Leerdam (De Leerdammer, 14-10-1905)
6. 1905 - verbouwing woonhuis Hoogstraat (huidig nr. 15-17) - Gerard Kok jr. (bouwdossier Hoogstraat gemeente Leerdam)
7. 1906 - afbraak 3 woningen, opbouw woon- en winkelhuis Oranjeplein - A. van Leer (De Leerdammer 7-4-1906)
8. 1906 - verbouwing woonhuis Hoogstraat A90 - Jannigje Doeland (De Leerdammer, 17-10-1906, Nieuwe Gorinchemse Courant 14-10-1906)     
9. 1906 - verbouwing woon-/winkelhuis - Huibert Verspui (Nieuwe Gorinchemse Courant 180-10-1906)
10. 1907 - bouw schoolgebouw met 6 lokalen en gymnastieklokaal en directeurswoning, Tiendweg (School III - later Veltmeijerschool genoemd) (De Leerdammer, 3-8-1907)
11. 1908 - bouw woonhuis Tiendweg - directie glasfabriek (De Leerdammer, 8-4-1908)
12. 1908 - bouw 'Tavenu', Nieuwstraat - verengingsgebouw werkliedenvereniging 'Leerdam en omstreken - (De Leerdammer 20-6-1908 en 5-12-1908)
13. 1909 - bouw directeurswoning Leerdammer Kaas- en Roomboterfabriek (De Leerdammer 27-30-1909)
14. 1909 - verbouwing pakhuis - F.B. van de Weteringh, Molenstraat (De Leerdammer, 30-6-1909)
15. 1909 - verbouwing blok arbeiderswoningen Molenstraat (Westwal) - B. Thöne/directie glasfabriek (De Leerdammer 31-7-1909, Nieuwe Gorinchemse Courant 29-7-1909)
16. 1909 - bouw herenhuis Tiendweg - Aalt van Leer (De Leerdammer, 20-10-1909 en 30-10-1909)
17. 1911 - bouw woonhuis - Eleazer van Gelder, (Vlietskant 3?) (Nieuwe Gorinchemse Courant 20-8-1911)
18. 1911 - verbouwing postkantoor naar winkelhuis hoek Kerkstraat/Vlietskant - Huibert Verspuij (De Leerdammer, 14-10-1911)
19. 1912 - bouw 4 woningen onder één dak, Bergstraat - Hijman Blok te Rotterdam (De Leerdammer, 29-6-1912)
20. 1913 - verbouwing Openbare Scholen I, II en II en gymnastiekgebouw - gemeente Leerdam (Nieuwe Gorinchemse Courant, 27-11-1913)
21. 1914 - vergroting stokerij gasfabriek - gemeente Leerdam (De Leerdammer, 3-1-1914, Nieuwe Gorinchemse Courant 4-1-1914)
22. 1915 - onderhoudswerken, vernieuwing en herstellingen gemeentelijke gebouwen Leerdam (De Leerdammer, 2-1-1915)
23. 1915 - verbetering Lingehaven en Steiger (De Leerdammer, 20-2-1915)
24. 1921 - verbouwing huizen Gasthuissteeg - gemeente Leerdam (De Leerdammer, 22-10-1921)
25. 1923 - verbouwing slagerij - W.M. Meijer (De Leerdammer, 14-7-1923)
26. 1923 - bouw dubbel woonhuis Tiendweglaan - G. Driessen (De Leerdammer 18-8-1923)
27. 1924 - verbouwing en vergroting twee woonhuizen mej. M. van Gelder-Davids (De Leerdammer 5-4-1924)
28. 1923 - bouw magazijn - Gerrit Verspuij (De Leerdammer, 19-9-1923)
29. 1924 - bouw schuur Middelkoperdijk - R. v.d. Berg (De Leerdammer, 5-4-1924)*
30. 1924 - verbouwing woon-/winkelhuis - P. van Leeuwen (De Leerdammer 31-5-1924)*
31. 1924 - renovatie Kerkstraat bestrating richting Lingedijk (De Leerdammer, 30-7-1924)
32. 1924 - uitbreiding/verbouwing woonhuis Meent (ws. 42) - Dirk Teunissen (De Leerdammer, 31-1-1925) 
33. 1925 - verbreden Heulbrug Oosterwijkse Tiendweg bij Patriumoniumstraat - Gemeente Leerdam (Nieuwe Gorinchemse Courant 5-9-1925)
34. 1928 - grond- en rioleringswerken schoolplein Openbare School III, Tiendweg (De Leerdammer, 12-5-1928)

Meent 54 (nu een kantoor)

Ter Haar en Schuijt, Vlietskant (nu: Albert Heijn)

School III (Tiendweg)

'Tavenu' (Nieuwstraat)

Bergstraat (Hijman Blok), foto 2024, HT

Verspuij, hoek Kerkstraat-Vlietskant

Arbeiderswoningen Westwal van de glasfabriek
(1983, kort voor de sloop)

Directeurswoning Leerdamsche Kaas- en Roomboterfabriek

 

 

De Leerdammer, 17-10-1906

De 5 Rivieren 3-7-1937

Van Willem Carmiggelt jr. zijn de volgende bouwprojecten bekend:

1. 1921 - verbouwing maalderij tot woning, bouw machinegebouw, Adrianus Kon (De Leerdammer, 29-10-1921, Nieuwe Gorinchemse Courant 2-11-1921)
2. 1922 - verbouw voormalig stokerijgebouw - Gemeente Gasfabriek (De Leerdam, 1-7-1922, Nieuwe Gorinchemse Courant 1-7-1922 en 8-7-1922)
3. 1923 - bouw woon- en winkelhuis aan de Meentweg - W. van Hoogdalem, Meent (De Leerdammer, 10-3-1923).
4. 1923 - verbouwing 'Kunstmin' naar woonhuis - G. Meun te Amsterdam (De Leerdammer, 13-3-1924)
5. 1923 - verbouwing Ter Haar & Schuijt, Kerkstraat (De Leerdammer, 7-4-1923)
6. 1923 - bouw woning Laantje van Ieperen - Joh. Schouten (De Leerdammer, 12-5-1923, Nieuwe Gorinchemse Courant 9-5-1923)
7. 1923 - bouw 2 winkelhuizen met bovenwoning - J.W. de Veer en J.F. Spiering (De Leerdammer 25-8-1923)
8. 1923 - bouw dubbel woonhuis, Oud-Schaiksche Tiendweg, Teunis Hendrik van Meeteren (De Leerdammer, 10-11-1923, Nieuwe Gorinchemse Courant 24-11-2923)
9. 1923 - bouw slagerij, dhr. Noorderveen (De Leerdammer, 28-11-1923)
10. 1924 - verbouwing 2 percelen W. de Groot  (De Leerdammer, 16-2-1924)
11. 1924 - bouw woonhuis Schaikseweg - T. de Stigter (De Leerdammer, 4-6-1924)
12. 1924 - winkelhuis met 2 bovenwoningen (De Leerdammer, 2-7-1924)
13. 1924 - verbouwing winkel/woonhuis (Markt 14?) - Teunis Verhoeven mineraalwaterfabrikant (De Leerdammer, 12-7-1924)
14. 1925 - bouw kleine hofstede Parallelweg - Joh. IJzerman (De Leerdammer, 31-6-1926)
15. 1926 - verbouwing perceel Hoogstraat - Ph. van Kralingen (Nieuwe Gorinchemse Courant 30-1-1926)*
16. 1926 - bouw boerderij - T.H. v.d. Berg (Nieuwe Gorinchemse Courant 13-2-1926)
17. 1926 - bouw woonhuis - H.P. van Meeuwen (De Leerdammer, 17-4-1926, Nieuwe Gorinchemse Courant 28-4-1926)*
18. 1926 - nieuwe bekapping op complex woningen Kleine Steegje, Asperen - J.M. Mathol te 's-Gravenhage (De Leerdammer, 21-4-1926)
19. 1926 - bouw boerderij Schoonrewoerd - T.W. v.d. Berg (De Leerdammer, 13-2-1926)*
20. 1926 - bouw kleine hofstede Parallelweg - ir. M.J. IJzerman (De Leerdammer, 26-8-1926)*
21. 1927 - woning J.J.F. de Jong (De Leerdammer, 5-3-1927)*
22. 1927 - verbouwing en vergroting perceel Hoogstraat - P.L. van Leeuwen (De Leerdammer, 12-3-1927)
23. 1927 - bouw van winkel met slachtplaats - T. van Hoogdalem (De Leerdammer, 20-6-1927)
24. 1927 - heropbouw (na brand) bergschuur Schaikseweg - F. Bel (De Leerdammer, 20-6-1927, Nieuwe Gorinchemse Courant 12-11-1927)*
25. 1927 - verbouwing enige panden Fonteinstraat - Gebr. Van Dam (De Leerdammer, 20-8-1927)*
26. 1927 - bouw evangelisatielokaal Klein Oosterwijk met woning godsdienstonderwijzer - Kerkbestuur N.H. Kerk (De Leerdammer, 20-9-1927)
27. 1927 - verbouw winkelhuis tot café-restaurant, Nieuwstraat 108 (De Leerdammer, 1-10-1927)*
28. 1928 - bouw woonhuis A. van Es (De Leerdammer, 28-4-1928)
29. 1928 - bouw dubbel woonhuis Boëtiusstraat -  H. Honders (De Leerdammer, 8-9-1928)
30. 1928 - bouw 4 woningen - W.J. Bats (De Leerdammer, 10-10-1928)
31. 1929 - bouw woning Tiendweg - H. Bos te Arkel (De Leerdammer, 13-4-1929)
32. 1929 - bouw woon- en winkelhuis - J. Ellens, De Leerdammer, 1-5-1929, Nieuwe Gorinchemse Courant 15-5-1929)
33. 1929 - bouw dubbel woonhuis Schoonrewoerdseweg Schoonrewoerd - J. Bogerd en A.P. van de Stelt (De Leerdammer, 7-9-1929)
34. 1929 - bouw landhuis Schoonrewoerdseweg/Nieuw-Schaikseweg, J.D. IJzerman (De Leerdammer, 5-10-1929 en 16-10-1929)
35. 1930 - verbouwing woon-/winkelhuis tot bakkerij - dhr. Kleijn (De Leerdammer, 5-2-1930)
36. 1931 - bouw 3 middenstandswoningen aan de Blaasbalg - G.J. de Weerd (De Leerdammer, 27-5-1931)
37. 1931 - bouw 3 woningen Schaikseweg - slager W.H. Meyer (De Leerdammer, 27-6-1931)
38. 1931 - bouw dubbel woonhuis - C. van Hattum en J. van Veggelen (De Leerdammer 18-7-1931)
39. 1931 - verbouwing perceel Fonteinstraat - P.L. van Leeuwen (De Leerdammer 1-8-1931)
40. 1932 - bouw 5 middenstandswoningen Meent - J. van den Hoek e.a. (De Leerdammer 5-3-1932 
41. 1932 - bouw woonhuis - P. van Dam (De Leerdammer, 23-4-1932, Nieuwe Gorinchemse Courant 20-4-1932)
42. 1932 - verbouwing en vergroting Huishoud- en Industrieschool - bestuur "Vereeniging De Middenstand" te Leerdam (De Leerdammer, 29-6-1932)
43. 1932 - bouw brug over de Meentvliet - Gemeente Leerdam (De Leerdammer, 10-9-1932)
44. 1933 - bouw 3 onder 1 kap woningen Westwal (De Leerdammer 5-4-1933)
45. 1933 - verbouwing/vergroting woon-winkelhuis Hoogenhoek - C. Brouwer (De Leerdammer, 29-4-1933)
46. 1933 - bouw lokaal, gang en trappenhuis aan Julianaschool - "Vereeniging voor Christelijk Onderwijs" te Leerdam (De Leerdammer 1-7-1933)
47. 1933 - woning Kon. Emmalaan - Joh. P.H. Veenker (De Leerdammer, 30-9-1933 en 14-10-1933, De 5 Rivieren 11-11-1935)
48. 1934 - dubbel woonhuis Kon. Emmalaan - P.L. van de Lustgraaf te Leerdam en W.C. van Wijngaarden te Dordrecht (De Leerdammer 2-6-1934)
49. 1934 - verbouwing Hotel Kemp, dr. Voogdplein (De 5 Rivieren, 24-10-1934)
50. 1935 - garage met 2 bovenwoningen - A. Laponder (De Leerdammer 11-5-1935, De 5 Rivieren 11-5-1934)
51. 1935 - woning - J.D. IJzerman (De Leerdammer, 18-5-1935)
52. 1935 - woning - A.H. den Hartog te Schoonrewoerd (De Leerdammer, 1-6-1935)
53. 1935 - dubbel woonhuis Kon. Emmalaan (De Leerdammer 2-11-1935 en 12-11-1935, De 5 Rivieren, 11-11-1935, Nieuwsblad voor Gorinchem e.o. 15-11-1935)
54. 1937 - bouw woning Nassaustraat - Pieter Hendrik Buijs (De Leerdammer 6-3-1937, De 5 Rivieren 5-3-1937 en 16-3-1937)
55. 1937 - 10 arbeiderswoningen Patrimoniumstraat - woningstichting Patrimonium (De Leerdammer 13-11-1937 en 25-11-1937, De 5 Rivieren 13-11-937)
56. 1938 - 2 pakhuizen met bovenwoningen - Maarten de Bruijn (De Leerdammer 10-2-1938, De 5 Rivieren, 8-2-1938)
57. 1938 - fruitbergschuur - A.H. den Hartog te Schoonrewoerd (De Leerdammer 28-4-1938, De 5 Rivieren 27-4-1938)
58. 1938 - opbouw 2 lokalen Julianaschool - "Vereeniging voor Christelijk Onderwijs" te Leerdam (De Leerdammer, 15-11-1938 en 26-11-1938, De 5 Rivieren, 15-11-1938)
59. 1939 - werkplaats met bovenwoning Noordwal - Gerardus Jozua de Weerd (De Leerdammer 15-4-1939, De 5 Rivieren 15-4-1939)
60. 1950 - bestrating plein en plaatsing hekwerk Groen van Prinstererschool (De Gecombineerde, 2-9-1950)

(* hierbij is het niet zeker of Willem Carmiggelt sr. of jr. de betrokken architect was)

Oud Schaik 62-64 (T.H. van Meeteren)

 

Oranje-Nassaulaan 62 C-D-E (1931). 

Carmiggelt jr. bewoonde zelf het rechter huis. 

 

Meent 15-17-19-21-23, 5 middenstandswoningen

 

Achter de Kerk (Maarten de Bruijn), foto d.d. 7 mei 1964

Reg. Archief Zuid-Utrecht

De Gecombineerde, 16-10-1948

Het mag duidelijk zijn: de Carmiggelts hebben hun steentje bijgedragen bij de opbouw van Leerdam!

Bronnen:

• F.L. Blom, Herkent u ze nog... de Leerdammers, foto 99 
• Bevolkingsregister Leerdam 1897-1920, fam. Carmiggelt
• Bouwdossiers Hoogstraat, Gemeente Vijfheerenlanden 
• Havinga, J.L., J. Carmiggelt, architect (Hoogeveen 1990)
• Krantenarchieven, hierboven genoemd

Van 'August Grosse Hamberg & Co' tot 'Hamberg Mode' (1910-2013)

Op 8 februari 1911 vestigt zich een pasgetrouwd stel in Leerdam. De 32-jarige Herman Heinrich August Grosse Hamberg, geboren in 1878 in het Duitse Westerholte (Ankum), en zijn 22-jarige bruid Pietronella Johanna Pellikaan, geboren in 1888 in Gorinchem, beginnen hier aan een toekomst samen.

Advertentieblad, 27-1-1911

  

Nieuwe Gorinchemsche Courant 12-2-1911

August Grosse Hamberg had eerst gewerkt als kleermaker bij de firma Bahlmann in Gorinchem. Daarna werkte hij een periode bij Peek & Cloppenburg in Den Haag. Toen Frans Frerker uit Gorinchem in 1902 voor zichzelf begon en zijn herenkledingzaak 'In de Paradijsvogel' opende, keerde August terug naar Gorinchem om bij Frans, die hij kende als zijn vroegere collega bij de firma Bahlman, in dienst te treden. 

Nieuwe Gorinchemsche Courant 7-2-1907

Na acht jaar besloot ook August Grosse Hamberg voor zichzelf te beginnen. In een hoekpand op de Gorinchemse Hoogstraat A117 begon hij in mei 1910 "voor eigen rekening": 

Nieuwe Gorinchemse Courant 5-5-1910

Maar na zijn huwelijk vestigt August Grosse Hamberg zich in Leerdam. Een van de broers van Petronella, Gerardus Pellikaan, woonde al vanaf 1903 met zijn gezin in Leerdam. Hij was winkelier (drogist) op het adres A143/A213, later Kerkstraat 22, links naast het oude gemeentehuis. Iets verderop aan de overkant, op nummer A184 gaan August en Petronella wonen.

Na ruim twee weken vinden we in de lokale kranten de grootse aankondiging van de opening van een nieuwe winkel in Leerdam:

De Leerdammer, 25-2-1911

Nieuwe Gorinchemse Courant, 26-2-1911

  

 De Leerdammer, 25-2-1911

Misschien zien we rechts een paspop van de winkel van Grosse Hamberg?
Een eerste indicatie is dat op een foto in de beeldbank het woord 'Heeren en' te zien is op de gevel rechts naast die van de bakkerij van Arend van Wijk.
Een tweede indicatie is dat in een later krantenartikel genoemd wordt dat Grosse Hamberg was begonnen in het pand waar later de Albert Heijn was gevestigd. Deze was inderdaad gevestigd rechts naast het pand van achtereenvolgens Van Wijk/De Jager/Van Ettinger/huidige Intertoys.
Zie daarnaast ook deze foto; het zou het pand geweest zijn waar de dame met witte blouse voor staat.

De Leerdammer, 14-6-1911

 

De Leerdammer, 4-3-1911

De Leerdammer, 8-4-1911

In december van datzelfde jaar 1911 wordt zoon Hein Grosse Hamberg geboren, voluit heet hij Heinrich Johann Hermann Anton. Hij wordt vernoemd naar zijn vader en Duitse opa Johann Hermann Anton gr. Hamberg. 

De Leerdammer, 13-12-1911

In 1913 ziet dochter Riet Grosse Hamberg het levenslicht, zij krijgt de voornamen Hendrika Maria Elisabeth mee bij haar geboorte. Zij wordt vernoemd naar haar oma's Hendrika van der Wal en Maria Elisabeth Korte.

Bevolkingsregister 1897-1920 Leerdam

In 1914 verhuist August Grosse Hamberg met zijn gezin en naar de hoek van de Markt-Kerkstraat, het adres Kerkstraat A165 (later: Kerkstraat 35). Hier was eerst de winkel van grossier H.F. Sommer gevestigd. 

De Leerdammer, 17-10-1914

Nieuwe Gorinchemse Courant, 11-1-1914
 

De Vijfheerenlanden, 6-9-1916

Deze ansicht was ooit te koop bij Postcardsfrom.nl - de bedrijfsgegevens van Grosse Hamberg staan hierop.

De Tijd, 19-1-1918




Nederlandsche Staatscourant 12-2-1920




Hamberg Mode rond 1924





 

De Leerdammer, 27-3-1926 en 31-3-1928

De Maasbode 7-02-1931 en De Leerdammer, 15-9-1934






De 5 rivieren 5-10-1934

De Vijf Rivieren, 12-10-1935

In 1936 vindt er een verbouwing plaats, de eerste verdieping wordt bij de winkel betrokken. Vanaf nu verkoopt de firma Grosse Hamberg niet alleen heren- en jongenskleding, maar ook dameskleding. De Leerdammers zijn trots op dit kledingmagazijn, zo blijkt. 

 


De Leerdammer, 11-4-1936 en De Vijf Rivieren, 5-9-1936






De Volkskrant 21-03-1939

In 1939 wordt de firma A.G. Hamberg en Co een vennootschap onder firma (VOF) en zoon Hein Grosse Hamberg wordt medevennoot. 

De Leerdammer, 25-4-1939

De familie verhuist rond deze tijd naar de Oranje Nassaulaan 66, hun huis wordt "De Hamberg" genoemd. Het is mij niet bekend of deze mooie villa (gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School) in opdracht van de familie Hamberg is gerealiseerd of dat het pand door de vorige eigenaar van dit perceel, aannemer/architect Arie Bikker (1867-1938), is ontworpen en gebouwd. Bekend is dat dit huis (heerenhuis met garage, erf en tuin) te koop stond in augustus 1935. 

Villa De Hamberg, Blaasbalg/Oranje Nassaulaan 66, achterzijde

In april 1948 overlijdt August Grosse Hamberg, de grondlegger van het familiebedrijf, op de leeftijd van 65 jaar.

Algemeen Handelsblad, 20-4-1948 en De Gecombineerde, 22-4-1948

In het lokale blad 'De Gecombineerde' verschijnt een In Memoriam over August Grosse Hamberg:

 

De Gecombineerde, 22-4-1948 en De Gecombineerde, 29-5-1948

In september 1949 neemt de firma Hamberg 'In de Paradijsvogel' in Gorinchem over, daar waar vader August ooit had gewerkt; deze winkel was op de hoek van de Hoogstraat en Kelenstraat gevestigd. 

Ondertussen wordt de Leerdamse vestiging van Hamberg gemoderniseerd:

 


De Gecombineerde, 12-11-1949 en Nieuwsblad voor Gorinchem e.o. 18-1-1950



 


Algemeen Dagblad 24-12-1949 en Algemeen Dagblad, 23-01-1954





Het pand van Hamberg op 15 oktober 1959, bron: Regionaal Archief Gorinchem










Algemeen Handelsblad, 27-6-1964

In 1968 overlijdt de weduwe van August, Petronella Pellikaan, op 79-jarige leeftijd. Zij woonde inmiddels aan de Meent, zoon Hein bewoont met zijn eega en vijf zonen villa 'De Hamberg'. 

 

Algemeen Handelsblad 1-06-1968 en CBG.nl

Gorcumse Courant, 14-9-1977

Merwepost, 30-10-1984

Nieuwsblad voor Gorinchem e.o., 5-12-1986

Kompas Actief, 9-10-1990

In 2011 viert Hamberg zijn 100-jarig bestaan en ontvangt het de titel Hofleverancier. 

Het familiebedrijf omvat inmiddels drie filialen van Hamberg Mode en zeven Zijzoen-winkels, gevestigd in Culemborg, Geldermalsen, Gorinchem, Houten, Leerdam, Tiel, Vianen en Zaltbommel. De derde generatie staat aan het roer: Dolf, Eric en Hugo Grosse Hamberg, samen met Frans Lousberg, voormalig algemeen directeur van Villa Happ.

Helaas kan de winkelonderneming maar korte tijd gebruik maken van deze titel. In maart 2013 wordt het faillissement uitgesproken. Vervolgens neemt Van Uffelen Mode, oorspronkelijk afkomstig uit Delft, de winkels over. 

Na meer dan een eeuw verdween de naam Hamberg uit het Leerdamse straatbeeld.

Bronnen:

• Afbeeldingen: tenzij anders vermeld via de Facebook pagina Oud-Leerdam.
• Beeldbank Cultureel Erfgoed, Markt Leerdam
• Bevolkingsregister 1897-1920 Leerdam: fam. Grosse Hamberg
• Bevolkingsrgister 1897-1920 Leerdam: fam. Pellikaan
• De Hamberg, Oranje Nassaulaan 66, Leerdam, Olga van den Muyzenberg, op: Wendingen - Amsterdamse School, Items.amsterdamse-school.nl/details/objects/315
• "Failliet Hamberg Mode werkt aan doorstart", Het Kontakt, 5 juli 2013
• Huwelijksakte Grosse Hamberg-Pellikaan, DTB Huwelijken 1903-1912 Gorinchem 
• "In de Paradijsvogel "grote omzet, kleine winst", Anneke Bode, 11 okt. 2020, gepubliceerd op: Streekgeschiedenis Alblasserwaard, blogs uit de historie van de Alblasserwaard
• "Klerenhanger - Hamberg", Barry van Balen via Flickr.com
• Regionaal Archief Gorinchem, foto's vestiging Gorinchem
• "Predicaat 'Hofleverancier' voor Hamberg Mode", 22 aug. 2011 op FashionUnited.nl