Willem Carmiggelt sr. en jr., architecten in Leerdam



Dat Willem Carmiggelt, geboren op 19 oktober 1864 in Brummen bij Zutphen, zijn toekomst in de bouw zou vinden, was haast onvermijdelijk. Zijn van origine Schotse voorvaders gaven het timmervak van generatie op generatie door. Zowel zijn vader als grootvader waren bedreven timmerlieden, terwijl zijn grootvader van moederskant als metselaar zijn brood verdiende.

Willem was de jongste zoon in het gezin van Willem Carmiggelt sr. en Johanna Wilhelmina Bosch. De oudere broers van Willem, Johannes Christoffer en Jan, waren bouwkundige en/of architect geworden en zijn broer Christiaan werd ijker (controleur meetinstrumenten).

(Overigens: Willems neef Johannes werd de opa van Simon Carmiggelt, de bekende journalist en schrijver.)

Arnhemsche Courant 15-05-1873











Foto uit het boek: "Jan Carmiggelt, architect te Hoogeveen".
V.l.n.r.: Fenneken Carmiggelt-Buma, echtgenoot van Jan Carmiggelt.
Onbekend (Johannes Christoffer?)
Onbekend (echtgenote van Johannes Christoffer, Willemke Carmiggelt-Willemsen?
Janna Wilhelmina Carmiggelt, dochter van Jan en Fenneken (witte jurk)
Jan Carmiggelt
met zittend voor hem moeder Janna Wilhelmina Carmiggelt-Bosch
Rechts daarnaast: onbekend, uiterst rechts zou Willem Carmiggelt kunnen zijn met zittend voor hem zijn echtgenote Cornelia Carmiggelt-Vorkink. Wellicht staat dochter Maria Johanna Carmiggelt ernaast.
Willem Carmiggelt is dus of de persoon stand links op de foto, of de persoon staand rechts. 
Alledrie de broers waren architect. 















Op 1 september 1892 trouwt de 27-jarige Willem met de 28 jaar oude Utrechtse Cornelia Maria Vorkink. Ruim een jaar later wordt hun zoon Willem geboren in Bunnik. Maar na twee weken sterft hun kleine baby. 

Willem en Cornelia verhuizen naar Olst, waar Willem als dijksopzichter werkt. In 1896 wordt in Olst een tweede zoontje Willem geboren. In 1899 krijgt Willem een zusje met de namen Maria Johanna.

Rond mei 1902 verhuist het gezin Carmiggelt naar Leerdam. Willem wordt er gemeente-bouwkundige.


Rotterdamsch Nieuwsblad 29-03-1902





De Leerdammer, 18-10-1902











Dan komt er opnieuw rouw in het gezin: op 11 september 1906 overlijdt Cornelia op 42-jarige leeftijd. 


De Leerdammer, 20-2-1907







Op 43-jarige leeftijd hertrouwt Willem Carmiggelt op 15 oktober 1908 met de 24-jarige Henrietta Janna (Jet) de Swart uit Asperen. 

Uit dit huwelijk worden twee zoons en een dochter geboren. In 1909 wordt zoon Jan Hendrik (Jan) geboren. In 1912 Johannes Jan Christiaan (Jo) en in 1915 Hendrika Henrietta Janna (Riek)


Nieuwe Gorinchemse Courant, 23-11-1911








De Leerdammer, 15-1-1913


























Willem Carmiggelt sr. woont op de Molenstraat (dat huis huurde hij blijkens bovenstaande advertentie voor 15 gulden per maand van W. van Weenen). Westwal 19C is het latere adres.

Zoon Willem jr. wordt ook architect. In advertenties zien we achtereenvolgens zijn huisadres aan de Tiendweg 48, Hoogstraat 46, Hoogstraat 33, Schoonrewoerdseweg 110C, Schaik 10 en Blaasbalg 62C en na 1944 Blaasbalg 62E (wat later Oranje Nassaulaan 62E werd).

Zoon Jan woont vanaf 1930 op het adres Meent 7 te Leerdam.


De Leerdammer, 27-4-1927









 De Leerdammer, 4-5-1927















Nieuwe Gorinchemse Courant 4-5-1927









De Leerdammer, 7-5-1927





















In De Leerdammer van 16-5-1928 en 23-5-1928 staat dat de heer Carmiggelt (langdurig) ziek is geweest waardoor er verwarring ontstaat over de coördinatie van werkzaamheden, deels door de heer Otto Baarda zijn overgenomen. 

Willem Carmiggelt sr. vraagt in 1929 om 'eervol ontslag' en er wordt een nieuwe bouwkundige gezocht. Architect J.C. (Joost) Verhagen (Carmiggelt sr. was zijn oom) trok zich terug als sollicitant. Imko Reinders (ook bekend als amateur schilder) zou Carmiggelts opvolger worden als gemeente-bouwkundige voor Leerdam.


De Leerdammer, 28-5-1930











Nieuwe Gorinchemse Courant, 2-4-1930






Nieuwe Gorinchemse Courant, 12-4-1930










Op 4 oktober 1935 overlijdt Willem Carmiggelt sr. in Utrecht, op 70-jarige leeftijd.


De Leerdammer, 26-10-1935













De 5 Rivieren, 5-10-1935









In 'De Leerdammer' wordt een In Memoriam geplaatst:

De Leerdammer, 8-10-1935

____________________________________________________________

















Aan de hand van krantenberichten stelde ik een lijst met bouwwerken samen waarop Willem Carmiggelt sr. zijn stempel heeft gedrukt:


  1. 1902 - gasfabriek met directeurswoning, Meent (huidig nr. 54) (De Leerdammer, 14-5-1902)
  2. 1902 - sloop en wederopbouw woon- en winkelhuis - Willem Johannes Bats (De Leerdammer 30-8-1902)
  3. 1902 - bouw magazijn/kantoor/boekdrukkerij/zetterij - Ter Haar en Schuijt, Vlietskant (De Leerdammer, 18-10-1902)
  4. 1904 - sloop en werderopbouw ossenstal en kaaimuur Hoogenhoek (De Leerdammer, 23-3-1904)
  5. 1905 - bouw 20 arbeiderswoningen - B. Thöne, directeur der Maatschappij tot Exploitatie Onroerende Goederen te Leerdam (De Leerdammer, 14-10-1905)
  6. 1905 - verbouwing woonhuis Hoogstraat (huidig nr. 15-17) - Gerard Kok jr. (bouwdossier Hoogstraat gemeente Leerdam)
  7. 1906 - afbraak 3 woningen, opbouw woon- en winkelhuis Oranjeplein - A. van Leer (De Leerdammer 7-4-1906)
  8. 1906 - verbouwing woonhuis Hoogstraat A90 - Jannigje Doeland (De Leerdammer, 17-10-1906, Nieuwe Gorinchemse Courant 14-10-1906)     
  9. 1906 - verbouwing woon-/winkelhuis - Huibert Verspui (Nieuwe Gorinchemse Courant 180-10-1906)
  10. 1907 - bouw schoolgebouw met 6 lokalen en gymnastieklokaal en directeurswoning, Tiendweg (School III - later Veltmeijerschool genoemd) (De Leerdammer, 3-8-1907)
  11. 1908 - bouw woonhuis Tiendweg - directie glasfabriek (De Leerdammer, 8-4-1908)
  12. 1909 - bouw 'Tavenu', Nieuwstraat - verengingsgebouw werkliedenvereniging 'Leerdam en omstreken - (De Leerdammer 20-6-1908 en 5-12-1908)
  13. 1909 - bouw directeurswoning Leerdammer Kaas- en Roomboterfabriek (De Leerdammer 27-30-1909)
  14. 1909 - verbouwing pakhuis - F.B. van de Weteringh, Molenstraat (De Leerdammer, 30-6-1909)
  15. 1909 - verbouwing blok arbeiderswoningen Molenstraat (Westwal) - B. Thöne/directie glasfabriek (De Leerdammer 31-7-1909, Nieuwe Gorinchemse Courant 29-7-1909)
  16. 1909 - bouw herenhuis Tiendweg - Aalt van Leer (De Leerdammer, 20-10-1909 en 30-10-1909)
  17. 1911 - bouw woonhuis - Eleazer van Gelder, (Vlietskant 3?) (Nieuwe Gorinchemse Courant 20-8-1911)
  18. 1911 - verbouwing postkantoor naar winkelhuis hoek Kerkstraat/Vlietskant - Huibert Verspuij (De Leerdammer, 14-10-1911)
  19. 1912 - bouw 4 woningen onder één dak, Bergstraat - Hijman Blok te Rotterdam (De Leerdammer, 29-6-1912)
  20. 1913 - verbouwing Openbare Scholen I, II en II en gymnastiekgebouw - gemeente Leerdam (Nieuwe Gorinchemse Courant, 27-11-1913)
  21. 1914 - vergroting stokerij gasfabriek - gemeente Leerdam (De Leerdammer, 3-1-1914, Nieuwe Gorinchemse Courant 4-1-1914)
  22. 1915 - onderhoudswerken, vernieuwing en herstellingen gemeentelijke gebouwen Leerdam (De Leerdammer, 2-1-1915)
  23. 1915 - verbetering Lingehaven en Steiger (De Leerdammer, 20-2-1915)
  24. 1921 - verbouwing huizen Gasthuissteeg - gemeente Leerdam (De Leerdammer, 22-10-1921)
  25. 1923 - verbouwing slagerij - W.M. Meijer (De Leerdammer, 14-7-1923)
  26. 1923 - bouw dubbel woonhuis Tiendweglaan - G. Driessen (De Leerdammer 18-8-1923)
  27. 1923 - bouw magazijn - Gerrit Verspuij (De Leerdammer, 19-9-1923)
  28. 1924 - bouw schuur Middelkoperdijk - R. v.d. Berg (De Leerdammer, 5-4-1924)*
  29. 1924 - verbouwing woon-/winkelhuis - P. van Leeuwen (De Leerdammer 31-5-1924)*
  30. 1924 - renovatie Kerkstraat bestrating richting Lingedijk (De Leerdammer, 30-7-1924)
  31. 1924 - uitbreiding/verbouwing woonhuis Meent (ws. 42) - Dirk Teunissen (De Leerdammer, 31-1-1925) 
  32. 1925 - verbreden Heulbrug Oosterwijkse Tiendweg bij Patriumoniumstraat - Gemeente Leerdam (Nieuwe Gorinchemse Courant 5-9-1925)
  33. 1928 - grond- en rioleringswerken schoolplein Openbare School III, Tiendweg (De Leerdammer, 12-5-1928)


Meent 54 (nu een kantoor)


Ter Haar en Schuijt, Vlietskant (nu: Albert Heijn)















School III (Tiendweg)
'Tavenu' (Nieuwstraat)





Bergstraat (Hijman Blok), foto 2024, HT
Verspuij, hoek Kerkstraat-Vlietskant














 
Directeurswoning Leerdamsche Kaas- en Roomboterfabriek
 
Arbeiderswoningen Westwal van de glasfabriek (foto 1983, kort voor de sloop)

















De Leerdammer, 17-10-1906










De 5 Rivieren 3-7-1937












Van Willem Carmiggelt jr. zijn de volgende werkzaamheden bekend:


  1. 1921 - verbouwing maalderij tot woning, bouw machinegebouw, Adrianus Kon (De Leerdammer, 29-10-1921, Nieuwe Gorinchemse Courant 2-11-1921)
  2. 1922 - verbouw voormalig stokerijgebouw - Gemeente Gasfabriek (De Leerdam, 1-7-1922, Nieuwe Gorinchemse Courant 1-7-1922 en 8-7-1922)
  3. 1923 - bouw woon- en winkelhuis aan de Meentweg - W. van Hoogdalem, Meent (De Leerdammer, 10-3-1923).
  4. 1923 - verbouwing 'Kunstmin' naar woonhuis - G. Meun te Amsterdam (De Leerdammer, 13-3-1924)
  5. 1923 - verbouwing Ter Haar & Schuijt, Kerkstraat (De Leerdammer, 7-4-1923)
  6. 1923 - bouw woning Laantje van Ieperen - Joh. Schouten (De Leerdammer, 12-5-1923, Nieuwe Gorinchemse Courant 9-5-1923)
  7. 1923 - bouw 2 winkelhuizen met bovenwoning - J.W. de Veer en J.F. Spiering (De Leerdammer 25-8-1923)
  8. 1923 - bouw dubbel woonhuis, Oud-Schaiksche Tiendweg, Teunis Hendrik van Meeteren (De Leerdammer, 10-11-1923, Nieuwe Gorinchemse Courant 24-11-2923)
  9. 1923 - bouw slagerij, dhr. Noorderveen (De Leerdammer, 28-11-1923)
  10. 1924 - verbouwing 2 percelen W. de Groot  (De Leerdammer, 16-2-1924)
  11. 1924 - bouw woonhuis Schaikseweg - T. de Stigter (De Leerdammer, 4-6-1924)
  12. 1924 - winkelhuis met 2 bovenwoningen (De Leerdammer, 2-7-1924)
  13. 1924 - verbouwing winkel/woonhuis (Markt 14?) - Teunis Verhoeven mineraalwaterfabrikant (De Leerdammer, 12-7-1924)
  14. 1925 - bouw kleine hofstede Parallelweg - Joh. IJzerman (De Leerdammer, 31-6-1926)
  15. 1926 - verbouwing perceel Hoogstraat - Ph. van Kralingen (Nieuwe Gorinchemse Courant 30-1-1926)*
  16. 1926 - bouw boerderij - T.H. v.d. Berg (Nieuwe Gorinchemse Courant 13-2-1926)
  17. 1926 - bouw woonhuis - H.P. van Meeuwen (De Leerdammer, 17-4-1926, Nieuwe Gorinchemse Courant 28-4-1926)*
  18. 1926 - nieuwe bekapping op complex woningen Kleine Steegje, Asperen - J.M. Mathol te 's-Gravenhage (De Leerdammer, 21-4-1926)
  19. 1926 - bouw boerderij Schoonrewoerd - T.W. v.d. Berg (De Leerdammer, 13-2-1926)*
  20. 1926 - bouw kleine hofstede Parallelweg - ir. M.J. IJzerman (De Leerdammer, 26-8-1926)*
  21. 1927 - woning J.J.F. de Jong (De Leerdammer, 5-3-1927)*
  22. 1927 - verbouwing en vergroting perceel Hoogstraat - P.L. van Leeuwen (De Leerdammer, 12-3-1927)
  23. 1927 - bouw van winkel met slachtplaats - T. van Hoogdalem (De Leerdammer, 20-6-1927)
  24. 1927 - heropbouw (na brand) bergschuur Schaikseweg - F. Bel (De Leerdammer, 20-6-1927, Nieuwe Gorinchemse Courant 12-11-1927)*
  25. 1927 - verbouwing enige panden Fonteinstraat - Gebr. Van Dam (De Leerdammer, 20-8-1927)*
  26. 1927 - bouw evangelisatielokaal Klein Oosterwijk met woning godsdienstonderwijzer - Kerkbestuur N.H. Kerk (De Leerdammer, 20-9-1927)
  27. 1927 - verbouw winkelhuis tot café-restaurant, Nieuwstraat 108 (De Leerdammer, 1-10-1927)*
  28. 1928 - bouw woonhuis A. van Es (De Leerdammer, 28-4-1928)
  29. 1928 - bouw dubbel woonhuis Boëtiusstraat -  H. Honders (De Leerdammer, 8-9-1928)
  30. 1928 - bouw 4 woningen - W.J. Bats (De Leerdammer, 10-10-1928)
  31. 1929 - bouw woning Tiendweg - H. Bos te Arkel (De Leerdammer, 13-4-1929)
  32. 1929 - bouw woon- en winkelhuis - J. Ellens, De Leerdammer, 1-5-1929, Nieuwe Gorinchemse Courant 15-5-1929)
  33. 1929 - bouw dubbel woonhuis Schoonrewoerdseweg Schoonrewoerd - J. Bogerd en A.P. van de Stelt (De Leerdammer, 7-9-1929)
  34. 1929 - bouw landhuis Schoonrewoerdseweg/Nieuw-Schaikseweg, J.D. IJzerman (De Leerdammer, 5-10-1929 en 16-10-1929)
  35. 1930 - verbouwing woon-/winkelhuis tot bakkerij - dhr. Kleijn (De Leerdammer, 5-2-1930)
  36. 1931 - bouw 3 middenstandswoningen aan de Blaasbalg - G.J. de Weerd (De Leerdammer, 27-5-1931)
  37. 1931 - bouw 3 woningen Schaikseweg - slager W.H. Meyer (De Leerdammer, 27-6-1931)
  38. 1931 - bouw dubbel woonhuis - C. van Hattum en J. van Veggelen (De Leerdammer 18-7-1931)
  39. 1931 - verbouwing perceel Fonteinstraat - P.L. van Leeuwen (De Leerdammer 1-8-1931)
  40. 1932 - bouw 5 middenstandswoningen Meent - J. van den Hoek e.a. (De Leerdammer 5-3-1932 
  41. 1932 - bouw woonhuis - P. van Dam (De Leerdammer, 23-4-1932, Nieuwe Gorinchemse Courant 20-4-1932)
  42. 1932 - verbouwing en vergroting Huishoud- en Industrieschool - bestuur "Vereeniging De Middenstand" te Leerdam (De Leerdammer, 29-6-1932)
  43. 1932 - bouw brug over de Meentvliet - Gemeente Leerdam (De Leerdammer, 10-9-1932)
  44. 1933 - bouw 3 onder 1 kap woningen Westwal (De Leerdammer 5-4-1933)
  45. 1933 - verbouwing/vergroting woon-winkelhuis Hoogenhoek - C. Brouwer (De Leerdammer, 29-4-1933)
  46. 1933 - bouw lokaal, gang en trappenhuis aan Julianaschool - "Vereeniging voor Christelijk Onderwijs" te Leerdam (De Leerdammer 1-7-1933)
  47. 1933 - woning Kon. Emmalaan - Joh. P.H. Veenker (De Leerdammer, 30-9-1933 en 14-10-1933, De 5 Rivieren 11-11-1935)
  48. 1934 - dubbel woonhuis Kon. Emmalaan - P.L. van de Lustgraaf te Leerdam en W.C. van Wijngaarden te Dordrecht (De Leerdammer 2-6-1934)
  49. 1934 - verbouwing Hotel Kemp, dr. Voogdplein (De 5 Rivieren, 24-10-1934)
  50. 1935 - garage met 2 bovenwoningen - A. Laponder (De Leerdammer 11-5-1935, De 5 Rivieren 11-5-1934)
  51. 1935 - woning - J.D. IJzerman (De Leerdammer, 18-5-1935)
  52. 1935 - woning - A.H. den Hartog te Schoonrewoerd (De Leerdammer, 1-6-1935)
  53. 1935 - dubbel woonhuis Kon. Emmalaan (De Leerdammer 2-11-1935 en 12-11-1935, De 5 Rivieren, 11-11-1935, Nieuwsblad voor Gorinchem e.o. 15-11-1935)
  54. 1937 - bouw woning Nassaustraat - Pieter Hendrik Buijs (De Leerdammer 6-3-1937, De 5 Rivieren 5-3-1937 en 16-3-1937)
  55. 1937 - 10 arbeiderswoningen Patrimoniumstraat - woningstichting Patrimonium (De Leerdammer 13-11-1937 en 25-11-1937, De 5 Rivieren 13-11-937)
  56. 1938 - 2 pakhuizen met bovenwoningen - Maarten de Bruijn (De Leerdammer 10-2-1938, De 5 Rivieren, 8-2-1938)
  57. 1938 - fruitbergschuur - A.H. den Hartog te Schoonrewoerd (De Leerdammer 28-4-1938, De 5 Rivieren 27-4-1938)
  58. 1938 - opbouw 2 lokalen Julianaschool - "Vereeniging voor Christelijk Onderwijs" te Leerdam (De Leerdammer, 15-11-1938 en 26-11-1938, De 5 Rivieren, 15-11-1938)
  59. 1939 - werkplaats met bovenwoning Noordwal - Gerardus Jozua de Weerd (De Leerdammer 15-4-1939, De 5 Rivieren 15-4-1939)
  60. 1950 - bestrating plein en plaatsing hekwerk Groen van Prinstererschool (De Gecombineerde, 2-9-1950)

(* hierbij is het niet zeker of Willem Carmiggelt sr. of jr. de betrokken architect was)



Oud Schaik 62-64 (T.H. van Meeteren)















Oranje-Nassaulaan 62 C-D-E (1931).
Carmiggelt jr. bewoonde zelf het rechter huis. 





Meent 25-27-29-31-33 - 5 middenstandswoningen
(vermeld op MIP-lijst)


Of toch deze? Meent 15-17-19-21-23, 5 middenstandswoningen

























Achter de Kerk (Maarten de Bruijn), foto d.d. 7 mei 1964
Regionaal Archief Zuid-Utrecht




































































De Gecombineerde, 16-10-1948

































Het mag duidelijk zijn: de Carmiggelts hebben hun steentje bijgedragen bij de opbouw van Leerdam!




@HeidiTimmer



Bronnen:

  • F.L. Blom, Herkent u ze nog... de Leerdammers, foto 99 
  • Bouwdossiers Hoogstraat, Gemeente Vijfheerenlanden 
  •  J. Carmiggelt, architect, J.L. Havinga (Hoogeveen 1990)
  • Krantenarchieven, hierboven genoemd













Reacties

Populaire posts van deze blog

Pel Marinus van Gent (1894-1949), geschiedenisschrijver van Leerdam

Bernard Johan ter Haar, grondlegger van de NV Ter Haar en Schuijt (1866-1934)

De katholieke kerk (Kerk van de H. Maria Onbevlekt Ontvangen) en begraafplaats (Sint Barbara) in Leerdam