Arie de Kruijf sr. en jr., slagers op de Leerdamse Hoogstraat 15 (1907-1972)


Op 1 januari 1883 werd Arie de Kruijf in Culemborg geboren, als 11e kind en jongste zoon van de 46-jarige landbouwer Arie de Kruijf (1836-1918) en de 38-jarige Catharina van Laar (1844-1923). 

Arie de Kruijf (achter het stuur) met zijn moeder Catharina de Kruijf-van Laar. De persoon in het midden is waarschijnlijk een van zijn zussen, vermoedelijk oudste zus Luijtje Doezer-de Kruijf die in Gorinchem woonde. Deze geënsceneerde foto zal gemaakt zijn rond 1920. Bron foto: @H. de Kruijf.


















De ouders van Arie's moeder Catharina van Laar waren Aart Meliszn. van Laar en Alida Dircksdr. de Kruijf uit Wijk bij Duurstede, en het bijzondere is dat dit echtpaar ook voorouders van mij zijn! Om precies te zijn: mijn oudvader en oudmoeder (ouders van betovergrootouders). 


Aart van Laar en Alida de Kruijf,
oom en tante van Arie de Kruijf sr. - en mijn betovergrootouders!
Bron foto: @B. van Laar












.






Op 4 april 1907 trouwt Arie de Kruijf met Johanna Geertruida Dirkje (Hanna) Bos. Het huwelijk wordt voltrokken in Beesd. Hanna was daar geboren op 8 september 1885, als tweede kind en eerste dochter van Gerardus Cornelis Bos (1853-1888) en Geertrui Cornelia Wilhelmina van Iterson (1850-1897).

Tussen maart 1906 en 29 april 1908 woonden de ouders van Arie in Beesd, voordat ze vertrokken naar Gorinchem. Zo hebben Arie en Hanna elkaar wellicht ontmoet. 

Nu hun huwelijk gaat het kersverse paar wonen in Leerdam. In mei 1907 worden ze ingeschreven, Arie vanuit Gorinchem en Hanna vanuit Beesd. 


De Vijfheerenlanden, 8-5-1907










Arie de Kruijf begint een spekslagerij; dit vak was hem niet helemaal vreemd, zijn oudere broer Aart was ook slager, o.a. in Gorinchem. Vermoedelijk heeft Arie daar zijn eerste ervaring opgedaan, hoewel broer Aarts business in Gorcum geen lang leven was beschoren:

Advertentieblad, 1-7-1904




Nieuwe Gorinchemsche Courant, 23-4-1905


Arie en Hanna wonen in Leerdam eerst op het adres A54a, daarna op A66 (?) en tenslotte staat in het bevolkingsregister vermeld het adres Hoogstraat 15

Ze krijgen samen drie kinderen:

  • 12 april 1908 wordt dochter Geertruida Cornelia Wilhelmina (Truus) geboren. 
  • 6 mei 1909 wordt zoon Arie geboren. 
  • 20 juli 1910 wordt zoon Gerardus Cornelis (Gerard) geboren. 









De Leerdammer, 21-10-1911


De kleine Gerard de Kruijf wordt gered door Huijbert Antonie van Ameijde (1856-1933), bron: De Leerdammer, 21-04-1915


In de jaren 1914-1918, de periode van de Eerste Wereldoorlog, wordt er centraal geslacht. Het is een vorm van distributie, zo wordt het beschikbare vlees eerlijk verdeeld. Slager De Kruijf zal ook op de onderstaande foto staan. Ik vermoed als zevende man van links? 

Bron foto: Facebook Oud-Leerdam.
































Links vooraan: Jilles de Jong. Rechts vooraan: Jan Bats (slager in de Nieuwstraat)
Staand achter de varkens, v.l.n.r.: Sprong, N.N. N.N., N.N., N.N., Arie de Kruijf (?) en M. van Iterson sr.. Achteraan met hakbijl: M. van Iterson jr.. Bron: beeldbank Historische Vereniging


Op 15 maart 1918 overlijdt de 83-jarige Arie de Kruijf, de vader van Arie sr. 

Arie en Hanna laten een rouwadvertentie in De Leerdammer plaatsen:






















De Leerdammer, 20-3-1918





Op 26 oktober 1918 overlijdt Hanna's enige zus, mogelijk aan de Spaanse griep. 

Bron: de Leerdammer, 1918-10-30:





Een oude ansichtkaart van de Hoogstraat. Rechts een uitsnede van de slagerij aan de Hoogstraat 15.





















De Leerdammer, 12-6-1918





De Leerdammer, 14-6-1919

















De Leerdammer, 3-7-1920



In 1923 overlijdt op 78-jarige leeftijd de moeder van Arie de Kruijf sr.. Catharina de Kruijf-van Laar was vanuit Utrecht in maart 1922 komen wonen op het adres Haarstraat D 80 in Gorinchem, waarschijnlijk woonde ze bij haar oudste dochter Luijtje. 



Nieuwsblad (voor Gorinchem en omstreken), 23-11-1923 en 7-12-1923










Hierboven zien we een foto gemaakt rond 1926 voor de slagerij aan de Hoogstraat 15. Arie en Hanna de Kruijf-Bos poseren met hun zoon, de dan 17-jarige Arie de Kruijf jr. Bron foto: @H. de Kruijf



















Een inkijkje in de spekslagerij, Hoogstraat 15. Jaar: 1930. Bron foto: @H. de Kruijf


In 1932 werd er een etalagewedstrijd door de Middenstand gehouden.



De Leerdammer, 23-4-1932:















































Slager De Kruijf had van spek de mooiste creaties gemaakt en won de eerste prijs. 















De Leerdammer, 28-5-1932














De Leerdammer, 15-6-1927


Op 12 juli 1927 trouwt oudste dochter Truus de Kruijf in Leerdam met Hinderikus Albertus Carabain, dit huwelijk zou in 1930 eindigen in een echtscheiding. Rond september 1928 wordt ze weer ingeschreven op het het adres Hoogstraat 15. 

Moeder Hanna de Kruijf-Bos runt een kruidenierswinkel, rechts naast de slagerij van haar man op de Hoogstraat. In die tijd was het pand Hoogstraat 15 gesplitst in twee delen. Ook de bovenwoning was gesplitst in twee wooneenheden. Een van de bovenwoningen werd verhuurd aan derden. 

Het pand was niet, zoals nu, helemaal doorlopend naar de Zuidwal. Er was aan de Zuidwal zijde een slachthuis en daarnaast nog een kleine woning waar een tijd lang de knecht van de slager woonde. Tussen de Hoogstraat en Zuidwal was een open plaatsje. De verhuurde bovenwoning had een 'platje', een balkon. 












De Leerdammer, 31-8-1927

























De Leerdammer, 28-5-1932
















De Leerdammer, 26-11-1932





Een foto van Arie de Kruijf jr. op de fiets is te vinden op de Beeldbank van de Historische Vereniging. Op 17 mei 1930 verlooft hij zich met Annie van Meeteren.



















De Leerdammer, 17-5-1930 ("Landzicht"  is de naam van het huis aan Oud-Schaik 62)








De Leerdamer, 4-2-1933


Rond eind februari 1933 trouwt Arie met zijn verloofde Annie, die voluit Anna Geertruida van Meeteren heet. Zij was een dochter van Teunis Hendrik van Meeteren (1870-1961) en Geertrui van Weverwijk (1873-1933). Haar familie runt een café op de hoek van de Markt-Hoogstraat.






De Leerdammer, 31-12-1927


Arie en Annie de Kruijf-van Meeteren gaan wonen op de Kerkstraat nr. 50, rechts naast garage Ames

Het gezin wordt uitgebreid met drie kinderen:

  • Op 7 november 1933 wordt zoon Arie geboren. 
  • Op 3 oktober 1937 wordt Teunis Hendrik (Ton) geboren.
  • Een paar jaar later wordt een dochter geboren. 

















De Leerdammer, 11-11-1933








De Leerdammer, 31-10-1934


In 1934 vindt er een renovatie plaats van de Hoogstraat bestrating en inrichting. Daarover schreef ik eerder een blogSlager De Kruijf wordt in de krant speciaal bedankt voor de lekkere attentie die de arbeiders kregen aangeboden bij de feestelijke heropening van de straat.


De Leerdammer, 8-12-1934


Slagerij De Kruijf staat in Leerdam bekend om zijn lekkere worsten die meerdere malen bekroond werden. Veel oud-Leerdammers weten zich deze worst nog te herinneren. 







De Leerdammer, 14-9-1935






Nieuwblad voor Gorinchem e.o., 20-9-1935




De Leerdammer, 21-9-1935















De Leerdammer, 5-3-1936





De 5 Rivieren 1-12-1936



De 5 Rivieren, 20-12-1937
















Het is feest op de Hoogstraat ter gelegenheid van de geboorte van prinses Beatrix op 31 januari 1938. 

Op de foto staan achter v.l.n.r. Marie Hoogenhuizen, slager Arie de Kruijf sr., Jantje den Ouden, Bets den Ouden, Bertha Schouten, Stien Vink, Arigje Hoogenhuizen, dhr. Plomp, Teunis van Tol. Vooraan v.l.n.r.: Arie de Kruijf jr.jr., mevr. Schook-Kon, Paulus den Ouden, Nelleke Schook, Freek Schouten, N.N. 

Bron: Henk Rijneveld via Facebook Oud-Leerdam
















De Leerdammer, 27-10-1938




Dan vindt er een verdrietige gebeurtenis plaats. 

Op 6 januari 1939 overlijdt Arie, het jongetje op de foto hierboven, de oudste zoon van Arie en Annie, op de leeftijd van vijf jaar aan een difterie-infectie:






De Leerdammer, 10-1-1939 en 12-1-1939







Hier zien we slager De Kruijf jr. met achteraan zijn knecht Kees de Wit - op de Zuidwal. Een koe wordt naar het slachthuis aan de achterzijde van het pand aan de Hoogstraat gebracht. De deur rechts achter Arie de Kruijf is de ingang van de slachterij. Links (niet zichtbaar) was de deur naar de worstenmakerij.  Rechts op de achtergrond zijn de gebouwen van houthandel Varsseveld zichtbaar.  Bron foto: @H. de Kruijf





De Zuidwal, rond de jaren '30-'40, Links naast het wit geverfde huis bevindt zich het slachthuis van slagerij De Kruijf. Bron foto: Facebook Oud-Leerdam.

















De Leerdammer, 19-3-1938



De Leerdammer, 26-11-1938




De Leerdammer, 24-12-1938



Op 2 juli 1940 trouwt Arie sr.'s broer Gerard met Nel Kervers. Zij gaan boven (of naast?) de slagerij wonen. Nel's ouders runnen een juwelierszaak en Jamin (snoepwinkel) op de Markt (2-4). De naam verandert in Kervers en De Kruif en Gerard en Nel nemen deze zaak uiteindelijk over. De beiden huizen zijn later samengetrokken en zijn nu het pand van juwelier Stift. 




De Leerdammer, 20-6-1940



Bron: CBG.nl 




Het adres Hoogstraat 17 (de ruimte rechts naast de slagerij) is ook een tijd het administratiekantoor geweest van Arie Brenkman uit Heukelum. (Bron: Facebook-pagina  Heukelum Beeld.)

Ook was het een periode het kantoor van overbuurman Brijder, de kolenhandelaar. In de verhuurde bovenwoning woont in die tijd de familie De Keijzer-Mourik. 

_____

Terug naar Arie de Kruijf jr.. De Tweede Wereldoorlog was ondertussen uitgebroken en Nederland was bezet.. 

Tussen 12 april en 22 mei zat Arie vast vanwege een zgn. distributie overtreding.







Op 1 september 1941 viert mevrouw J. van Kleij-Verweij haar 25-jarig jubileum als dienstbode en werkster bij de familie De Kruijf.
Waarschijnlijk was zij Adriana (Sjaan/Janie) van Kleij-Verweij. Ik vermoed dat zij de overbuurvrouw was, wonend op de Hoogstraat samen met haar man, loodgieter Simon van Kleij.




De Leerdammer, 26-8-1941


De Leerdammer, 6-9-1941






De werkplaats van Simon van Kleij, koperslager, loodgieter en pompenmaker. Op de foto, van links naar rechts: Adriana van Kleij, Neeltje van Kleij en Heiltje Versluis. Goed om te weten dat het naast het huisje (dat werd afgebroken in 1974) is verboden om te wateren... Ca. 1912-1915. Bron: https://www.onbekendinnederland.nl/eduardsanders/fotos-op-provincie/utrecht/leerdam/leerdam-hoogstraat-16.html


De familie De Kruijf woont tegenover de Gasthuissteeg, met kleine huisjes waarin bewoners huisden die het niet breed hadden, zeker niet in de 'hongerwinter' van 1944-1945. Bekend is dat slager De Kruijf ze regelmatig iets toestopte.






Hierboven een foto van deze inmiddels verdwenen Gasthuissteeg. In het midden is nog net een stukje dak van het pand Hoogstraat 15-17 te zien, midden in beeld het adres Hoogstraat 19. Bron foto: Facebook Oud-Leerdam.






De Gecombineerde Z, 23-10-1947





Bron: Facebook pagina Oud-Leerdam







De Gecombineerde, 17-3-1951







De Gecombineerde, 22-3-1951


Arie en Annie waren ondertussen op de Hoogstraat 15/17 komen wonen. Het slagersbedrijf van vader Arie wordt voortgezet.

De ouders van Arie jr. waren verhuisd naar de Meent 3 in Leerdam. Daar overlijdt Hanna de Kruijf-Bos op de leeftijd van 83 jaar:




Bron: CBG.nl

Arie de Kruijf sr. overleed op de leeftijd van 91 jaar op 13 mei 1974.

Zijn zoon Arie de Kruijf jr. zou vijf jaar later overlijden, in 1979. 


Diens zoon Ton de Kruijf (1937-2012) werd een bekende componist. Als jongen speelde Ton trombone bij de Leerdammer fanfare Kunstliefde & Vriendschap. Hij volgde daarnaast piano- en vioollessen, vervolgens volgde hij compositiecursussen in Darmstadt. Hoewel hij in Amsterdam ging wonen en Leerdam ontgroeide, bleef bij betrokken bij zijn geboortestad. Zo componeerde hij in 2002 Glass Humnody, ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Stedelijke Harmonie Aurora.




De Volkskrant, 25-04-1969, foto rechts: 1971, via Wikipedia


Het pand aan de Hoogstraat 15-17 werd verkocht. De slagerij werd in 1972 verbouwd tot chinees restaurant. In 1974 werd het vervolgens verbouwd tot sociëteit

Een tijd lang was het een van dè uitgaansplekken van Leerdam: bar/dancing 'de Laterne', uitbaters waren De Groot (v.a. plm. 1974) en Pellicaan (v.a. plm. 1985).




Opnieuw werd er verbouwd rond 1992, het pand werd nu een bar-grillroom. Daarna, vanaf rond 2002, is in het pand café Roxy gevestigd en vervolgens, rond 2005, coffeeshop The Cats


 

In 2009 wordt het pand gesloten m.b.v. de gemeentelijke Bibob-regeling; nadat bleek dat de verbouwing die gaande was, werd gefinancierd met crimineel verkregen geld. 

Daarna staat het huis een paar jaar te koop en leeg. 

Het pand was in de loop van de tijd rigoureus verbouwd en er was weinig van de authentieke staat over. Behalve de dakkapel aan de voorzijde, van gewaterd grenen gemaakt; die trotseert de tijd.




In casco staat is het pand in 2014 verkocht en met moeite en liefde opgeknapt - zoveel mogelijk weer in de authentieke stijl. Ik woon er nu zo'n 10 jaar met heel veel plezier! 








_______________________________


Aanvullingen en correcties zijn van harte welkom.

Ik blijf het bijzonder vinden dat ik nu woon en werk op het adres waar eens een neef van mijn overgrootvader woonde - en blijf zoeken naar aanvullingen!

@Heidi Timmer



Bronnen:

  • Archief gemeente Leerdam, bouwdossiers 
  • Diverse krantenberichten, genoemd hierboven
  • 'Het was altijd gedonder', Terugblik op: dertig jaar café-overlast in de Hoogstraat. Dick Aanen in: Het Kontakt, 4 feb. 2014
  • Foto's via Facebook-pagina Oud-Leerdam of via H. de Kruijf
  • Wiewaswie.nl



















Reacties

Populaire posts van deze blog

Pel Marinus van Gent (1894-1949), geschiedenisschrijver van Leerdam

Bernard Johan ter Haar, grondlegger van de NV Ter Haar en Schuijt (1866-1934)

De katholieke kerk (Kerk van de H. Maria Onbevlekt Ontvangen) en begraafplaats (Sint Barbara) in Leerdam