Fotograaf Jan Willem Lemmen (1893-1969): Foto Lemmen 'bij het postkantoor' (1915)


Meerdere generaties Leerdammers zijn opgegroeid met 'Foto Lemmen'. 

Fotograaf Lemmen adverteerde altijd met de zin 'bij het postkantoor'. Dit gaf zijn locatie aan, schuin aan de overkant van het postkantoor. 

Leerdammers noemden het stuk aan de Meent, waar fotograaf Lemmen zich had gevestigd: 'het straatje van Lemmen'. Niet verwonderlijk, de familie was er 90 jaar lang ondernemer. 


Foto Lemmen zag het levenslicht door Jan Willem Lemmen, die geboren werd op 12 februari 1893 in Leerdam, als tweede zoon van fabrieksarbeider / arbeider op de glasfabriek / badmeester  Engelbart Lemmen (1869-1931) en Geertje van Zanten (1868-1945). 

Zijn oudste broertje Jan werd maar een paar dagen oud, dus Jan Willem is opgegroeid als oudste kind. Na hem werden nog negen kinderen geboren, van wie er vier de volwassen leeftijd bereikten. 


In het bevolkingsregister staat dat Jan Willem letterzetter is van beroep. Op 3 november 1911 vertrekt hij naar Bruinisse, op 30 april 1912 laat hij zich weer inschrijven in Leerdam en op 23 april 1912 vertrekt hij opnieuw naar Bruinisse. 


Maar in 1915 is hij weer terug en zien we Lemmens eerste advertentie verschijnen:


De Leerdammer, 22-5-1915





De Leerdammer, 25-12-1915













Jan Willem heeft rond deze tijd zijn fotostudio geopend aan de Egmondkade 738.


De Leerdammer, 3-1-1917











De Leerdammer, 26-5-1917











Op 1 april 1920 treedt de 27-jarige Jan Willem in het huwelijk met de 25-jarige Annigje de Vink, dochter van Maarten de Vink en Hendrika Rademaker. Haar ouders woonden op de Hoogstraat 79.


Jan Willem en Annigje krijgen samen zes kinderen;

  • Bertus Hendrik (1922)
  • Hendrika (1924)
  • Geertje (1926)
  • Maarten (1927)
  • Maria (1929)
  • Anna Petronella (1939)

De Leerdammer, 26-8-1922
De Leerdammer, 30-1-1926















De Leerdammer, 4-6-1927



De Leerdammer, 3-8-1929























De fotostudio van Lemmen in 1921:

Bron: A. Lemmen via Facebook Oud-Leerdam







































Op deze foto uit 1923 zien we een versierde Meent, net om de hoek van de Fonteinstraat. Dit was ter gelegenheid van de viering van het 25-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina. Deze foto is gemaakt door fotograaf Jan Willem Lemmen. Rechts in de deur staat slager Levi (ook wel: Louis) Walg. De man met de fiets is kruidenier Den Besten. In de deur daar links naast zien we Annigje Lemmen-de Vink met daarvoor dochter Geertje. (Bron: F.L. Blom, Kent u ze nog, de Leerdammers, foto 71). 

Als je goed kijkt hangt boven de deur de tekst: Fotografisch Atelier, met daaronder nog leesbaar het woord 'licht'.


De Leerdammer, 29-11-1924







Eén van de portretten die fotograaf Lemmen maakte in de jaren '20.
Het is niet bekend wie de personen op de foto zijn.
Bron: Facebook Oud-Leerdam























Fotograaf Lemmen is nogal eens persfotograaf. Is er een lokaal evenement dan vereeuwigt hij de festiviteit of speciale gelegenheid voor De Leerdammer. Of deze autocrash tussen Asperen en Leerdam...


De Leerdammer, 25-7-1925





























De Leerdammer, 10-10-1931





De Leerdammer, 17-10-1931








In de jaren '30 kopen de eerste burgers die zich het kunnen veroorloven, zelf een camera. Fotograaf Lemmen speelt in op klanten die zelf foto's willen maken met hun toestel, de 'foto-amateurs van Leerdam':










De Leerdammer, 20-2-1932






















De Leerdammer, 24-9-1932











Een nieuwe vestiging in Geldermalsen wordt geopend:



De 5 Rivieren, 25-9-1934



De Leerdammer, 21-11-1934





















Foto Lemmen benut ook een kiosk, waarin hij reclame maakt (locatie: huidige hoek Meent-Reilinghplein, tegenover de brug). Mogelijk was deze kiosk eerst van de boter-/melkfabriek De Stigter aan de overkant en werd er ijs verkocht. 

Foto Lemmen plaatst in de kiosk foto's gemaakt op evenementen als Koninginnedag en de Glasstadmars. Mensen kunnen de foto's bijbestellen. Boven de kiosk hangt de lokale krant de belangrijkste mededelingen.












(foto's: Facebook-pagina Oud-Leerdam)



In 1935 krijgt fotograaf Lemmen een telefoonaansluiting. En in datzelfde jaar begint hij ook een winkel in fotoartikelen. In menig Leerdams huishouden zullen zich nog fotolijstjes van Foto Lemmen bevinden.  


De Leerdammer, 12-11-1935


De Leerdammer, 17-12-1935











Fotografie Lemmen, aan de Egmondkade die later Meent ging heten.
Rechts: slagerij Walg. Links van foto Lemmen: drukkerij Den Dunnen.






De Leerdammer, 27-1-1940


































De oorlogstijd moet niet gemakkelijk zijn geweest voor ondernemer Lemmen. Er zullen minder opdrachten zijn geweest, en er was schaarste in fotomateriaal.


De Voorlichter, 10-8-1946
















De fotografiezaak aan de Meent


























Als zoon Maarten trouwt met Adrie den Besten wordt fotograaf Maarten zelf het "lijdend voorwerp" voor de lens:



De Gecombineerde, 15-9-1951





















Gereformeerd Weekblad 9-7-1960















Rond deze tijd zal Jan Willem Lemmen zijn bedrijf hebben overgedragen aan zoon Maarten.
Jan Willem Lemmen overlijdt op 19 november 1969 op de leeftijd van 76 jaar. Zijn echtgenote Annigje was ruim een maand eerder overleden. 





Gereformeerd Gezinsblad, 13-9-1969 en 21-11-1969



Foto Lemmen blijft nog lange tijd een vertrouwd adres op de Meent 51-53:



Gorcumse Courant, 23-3-1972























Gorcumse Courant, 28-7-1982




Op 1 oktober 2005 sluiten de deuren van het familiebedrijf en komt er een einde aan 90 jaar Fotografie Lemmen in Leerdam. 


@Heidi Timmer


Bronnen:

  • Bevolkingsregister Leerdam 1897-1920
  • Diverse krantenberichten, genoemd hierboven
  • Facebook pagina Oud-Leerdam (foto's)

Zie ook: Harm Walt, wandeling door Leerdam, de Meent

































Reacties

Populaire posts van deze blog

Pel Marinus van Gent (1894-1949), geschiedenisschrijver van Leerdam

Bernard Johan ter Haar, grondlegger van de NV Ter Haar en Schuijt (1866-1934)

De katholieke kerk (Kerk van de H. Maria Onbevlekt Ontvangen) en begraafplaats (Sint Barbara) in Leerdam