8 februari 2025

Van 'August Grosse Hamberg & Co' tot 'Hamberg Mode' (1910-2013)


Op 8 februari 1911 vestigt zich een pasgetrouwd stel in Leerdam. De 32-jarige Herman Heinrich August Grosse Hamberg, geboren in 1878 in het Duitse Westerholte (Ankum), en zijn 22-jarige bruid Pietronella Johanna Pellikaan, geboren in 1888 in Gorinchem, beginnen hier aan een toekomst samen.


Advertentieblad, 27-1-1911
  
Nieuwe Gorinchemsche Courant 12-2-1911











August Grosse Hamberg had eerst gewerkt als kleermaker bij de firma Bahlmann in Gorinchem. Daarna werkte hij een periode bij Peek & Cloppenburg in Den Haag. Toen Frans Frerker uit Gorinchem in 1902 voor zichzelf begon en zijn herenkledingzaak 'In de Paradijsvogel' opende, keerde August terug naar Gorinchem om bij Frans, die hij kende als zijn vroegere collega bij de firma Bahlman, in dienst te treden. 

Nieuwe Gorinchemsche Courant 7-2-1907








Na acht jaar besloot ook August Grosse Hamberg voor zichzelf te beginnen. In een hoekpand op de Gorinchemse Hoogstraat A117 begon hij in mei 1910 "voor eigen rekening": 


Nieuwe Gorinchemse Courant 5-5-1910









Maar na zijn huwelijk vestigt August Grosse Hamberg zich in Leerdam. Een van de broers van Petronella, Gerardus Pellikaan, woonde al vanaf 1903 met zijn gezin in Leerdam. Hij was winkelier (drogist) op het adres A143/A213, later Kerkstraat 22, links naast het oude gemeentehuis. Iets verderop aan de overkant, op nummer A184 gaan August en Petronella wonen.

Na ruim twee weken vinden we in de lokale kranten de grootse aankondiging van de opening van een nieuwe winkel in Leerdam:

De Leerdammer, 25-2-1911
Nieuwe Gorinchemse Courant, 26-2-1911







  










 De Leerdammer, 25-2-1911















Misschien zien we rechts een paspop van de winkel van Grosse Hamberg?
Een eerste indicatie is dat op een foto in de beeldbank het woord 'Heeren en' te zien is op de gevel rechts naast die van de bakkerij van Arend van Wijk.
Een tweede indicatie is dat in een later krantenartikel genoemd wordt dat Grosse Hamberg was begonnen in het pand waar later de 
Albert Heijn was gevestigd. Deze was inderdaad gevestigd rechts naast het pand van achtereenvolgens Van Wijk/De Jager/Van Ettinger/huidige Intertoys.
Zie daarnaast ook deze
 foto
; het zou het pand geweest zijn waar de dame met witte blouse voor staat.

De Leerdammer, 14-6-1911

 

De Leerdammer, 4-3-1911















De Leerdammer, 8-4-1911












In december van datzelfde jaar 1911 wordt zoon Hein Grosse Hamberg geboren, voluit heet hij Heinrich Johann Hermann Anton. Hij wordt vernoemd naar zijn vader en Duitse opa Johann Hermann Anton gr. Hamberg. 

De Leerdammer, 13-12-1911











In 1913 ziet dochter Riet Grosse Hamberg het levenslicht, zij krijgt de voornamen Hendrika Maria Elisabeth mee bij haar geboorte. Zij wordt vernoemd naar haar oma's Hendrika van der Wal en Maria Elisabeth Korte.

Bevolkingsregister 1897-1920 Leerdam

In 1914 verhuist August Grosse Hamberg met zijn gezin en naar de hoek van de Markt-Kerkstraat, het adres Kerkstraat A165 (later: Kerkstraat 35). Hier was eerst de winkel van grossier H.F. Sommer gevestigd. 







De Leerdammer, 17-10-1914




Nieuwe Gorinchemse Courant, 11-1-1914
 










































De Vijfheerenlanden, 6-9-1916






Deze ansicht was ooit te koop bij Postcardsfrom.nl - de bedrijfsgegevens van Grosse Hamberg staan hierop.



De Tijd, 19-1-1918




Nederlandsche Staatscourant 12-2-1920




Hamberg Mode rond 1924





 

De Leerdammer, 27-3-1926 en 31-3-1928












De Maasbode 7-02-1931 en De Leerdammer, 15-9-1934






De 5 rivieren 5-10-1934























De Vijf Rivieren, 12-10-1935




In 1936 vindt er een verbouwing plaats, de eerste verdieping wordt bij de winkel betrokken. Vanaf nu verkoopt de firma Grosse Hamberg niet alleen heren- en jongenskleding, maar ook dameskleding. De Leerdammers zijn trots op dit kledingmagazijn, zo blijkt. 


 


De Leerdammer, 11-4-1936 en De Vijf Rivieren, 5-9-1936






De Volkskrant 21-03-1939





In 1939 wordt de firma A.G. Hamberg en Co een vennootschap onder firma (VOF) en zoon Hein Grosse Hamberg wordt medevennoot. 




De Leerdammer, 25-4-1939


De familie verhuist rond deze tijd naar de Oranje Nassaulaan 66, hun huis wordt "De Hamberg" genoemd. Het is mij niet bekend of deze mooie villa (gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School) in opdracht van de familie Hamberg is gerealiseerd of dat het pand door de vorige eigenaar van dit perceel, aannemer/architect Arie Bikker (1867-1938), is ontworpen en gebouwd. 















Villa De Hamberg, Blaasbalg/Oranje Nassaulaan 66, achterzijde


In april 1948 overlijdt August Grosse Hamberg, de grondlegger van het familiebedrijf, op de leeftijd van 65 jaar.







Algemeen Handelsblad, 20-4-1948 en De Gecombineerde, 22-4-1948


In het lokale blad 'De Gecombineerde' verschijnt een In Memoriam over August Grosse Hamberg:


 

De Gecombineerde, 22-4-1948 en De Gecombineerde, 29-5-1948







In september 1949 neemt de firma Hamberg 'In de Paradijsvogel' in Gorinchem over, daar waar vader August ooit had gewerkt; deze winkel was op de hoek van de Hoogstraat en Kelenstraat gevestigd. 

Ondertussen wordt de Leerdamse vestiging van Hamberg gemoderniseerd:


 


De Gecombineerde, 12-11-1949 en Nieuwsblad voor Gorinchem e.o. 18-1-1950



 


Algemeen Dagblad 24-12-1949 en Algemeen Dagblad, 23-01-1954





Het pand van Hamberg op 15 oktober 1959, bron: Regionaal Archief Gorinchem










Algemeen Handelsblad, 27-6-1964



In 1968 overlijdt de weduwe van August, Petronella Pellikaan, op 79-jarige leeftijd. Zij woonde inmiddels aan de Meent, zoon Hein bewoont met zijn eega en vijf zonen villa 'De Hamberg'. 




 

Algemeen Handelsblad 1-06-1968 en CBG.nl






























Gorcumse Courant, 14-9-1977


Merwepost, 30-10-1984








































Nieuwsblad voor Gorinchem e.o., 5-12-1986























































Kompas Actief, 9-10-1990







In 2011 viert Hamberg zijn 100-jarig bestaan en ontvangt het de titel Hofleverancier

Het familiebedrijf omvat inmiddels drie filialen van Hamberg Mode en zeven Zijzoen-winkels, gevestigd in Culemborg, Geldermalsen, Gorinchem, Houten, Leerdam, Tiel, Vianen en Zaltbommel. De derde generatie staat aan het roer: Dolf, Eric en Hugo Grosse Hamberg, samen met Frans Lousberg, voormalig algemeen directeur van Villa Happ.

Helaas kan de winkelonderneming maar korte tijd gebruik maken van deze titel. In maart 2013 wordt het faillissement uitgesproken. Vervolgens neemt Van Uffelen Mode, oorspronkelijk afkomstig uit Delft, de winkels over. 

Na meer dan een eeuw verdween de naam Hamberg uit het Leerdamse straatbeeld.


























Bronnen: