6 juni 2024

Tijmen en Teunis de Stigter gaan stemmen (1905)


In 1905 werden in Nederland verkiezingen voor de Tweede Kamer gehouden. Aan de Leerdamse Diefdijk woonden de broers Tijmen (78) en Teunis (76) de Stigter. Ze wilden hun stem uitbrengen, maar wisten niet goed hoe ze bij het stembureau moesten komen.

Gelukkig hadden ze een kordate huishoudster: Walegina Moot, 35 jaar oud, liet zich niet uit het veld slaan. Ze zette de krukstoelen in de veewagen, spande het paard zorgvuldig voor en hielp de oude mannen naar binnen. Zo trok het gezelschap over de dijk richting de stad — de broers rechtop op hun stoelen, Walegina fier op de bok.


Bron: Facebook Oud-Leerdam
















Walegina Moot mocht zelf pas in het jaar 1919 stemmen, toen het vrouwenkiesrecht werd ingevoerd.

Ze was op 10 september 1869 geboren in Kedichem als dochter van Walig Moot en Geertje van Wingerden.  Op 16 februari 1896 bevalt ze in Everdingen (ongehuwd) van een dochter: Pieternella Geertje Walegina. Huisarts Cornelis Voogd doet aangifte van haar geboorte. 

Op 21 december 1917 trouwt dochter Pieternella, die dan 21 jaar oud en dienstbode is, in Delft met de 19-jarige Felix Frans Wijnants, elektricien. Zij wordt dan 'niet erkende natuurlijke dochter' van Walegina Moot, wonend te Leerdam, genoemd.

Op 31 juli 1944 overlijdt Walegina Moot in Utrecht, op haar overlijdensakte staat aangegeven dat ze in Leerdam woonde. 

Het doortastende had ze van geen vreemde: haar overgrootmoeder Neeltje Verdugt-Kortlever redde haar gezin tijdens de dijkdoorbraak van 1820

___________

De vrijgezelle broers Teunes (of: Teunis) de Stigter en Tijme (of: Tijmen) de Stigter woonden aan de Diefdijk.  

Hun huishoudster Walegina woonde bij hen in en behartigde toen ze ouder werden hun praktische zaken en belangen. 

De broers De Stigter waren zoons van Teunis de Stigter (Hoofd-Ingeland) en Maaike Heijkoop.

  • Tijmen was geboren op 1 juni 1826 in Leerdam. Hij zou overlijden op 30 juli 1907 op de leeftijd van 81 jaar. 
  • Teunis was geboren op 4 oktober 1829 in Leerdam en hij zou op 89-jarige leeftijd overlijden op 18 nov. 1918. 

De gebroeders De Stigter zien we diverse keren genoemd in de krant. 

In 1900, 1901, 1902 en 1903 had hun huis een ooievaarsnest:

De Leerdammer, 11-3-1903







In 1904 worden er eigendommen vernield en gestolen. De broers vragen daarana aan de gemeenteraad of er geen nachtwacht kan komen.

De Leerdammer, 23-1-1904
De Vijfheerenlanden, 19-8-1905
De Leerdammer, 16-8-1905
 

























Een paar maanden na de tocht naar de stembus wordt het huis van Teunis de Stigter verwoest door brand. 



Het nieuws van de dag 11-9-1905







Teunis de Stigter blijkt ook bekend vanwege zijn ingezonden brieven en pamflet:

De Leerdammer, 15-1-1908
De Leerdammer, 8-2-1908
De Leerdammer, 8-2-1908































































De Leerdammer, 20-11-1918













In 1918 overlijdt Teunes, als laatste van zijn gezin. Zijn zussen Geertrui, Jannigje en Neeltje, en zijn broers Huibert, Govert, Gijsbert, Tijmen en Abraham waren al overleden. 

Huishoudster Walegina lijkt de boel draaiend te houden totdat de erfenis is verdeeld en de eigendommen zijn verkocht. 


De Leerdammer, 2-2-1918











 
De Leerdammer, 11-1-1919
De Leerdammer, 9-4-1919












































De Leerdammer, 26-7-1919








Bronnen: 

  • Diverse krantenberichten, genoemd hierboven.
  • F.L. Blom, Leerdam in oude ansichten, deel 1, foto nr. 120.
  • Ooievaarsnesten in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden in het verleden, Via NatuurlijkAlblasserwaardenVijfheerenlanden.nl.
  • Wiewaswie.nl.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten